Để chống các tác hại của ánh nắng, người ta thường đeo kính chống nắng để bảo vệ đôi mắt. Nhưng ngày nay, với những phát hiện mới của khoa học dinh dưỡng, chúng ta có thể đeo thêm một chiếc kính chống nắng ngay bên trong đôi mắt của mình, đó là chiếc kính “dinh dưỡng Lutein và Zeaxanthin”.
Lutein và Zeaxanthin - “chiến binh chống nắng” bảo vệ mắt
Trong mấy năm gần đây, Lutein và Zeaxanthin đã nổi lên như là các chất dinh dưỡng có ích cho sức khỏe của mắt. Nhiều nghiên cứu dịch tễ học cho thấy có mối liên quan giữa việc ăn nhiều các chất này với việc giảm nguy cơ mắc bệnh thoái hóa mắt, như bệnh thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể. Lutein và Zeaxanthin là hai carotenoid duy nhất có ở võng mạc và chúng còn được gọi là carotenoid võng mạc.
Lutein và Zeaxanthin có nhiều trong các loại rau màu xanh đậm và hoa quả màu vàng, đỏ. Rau cải xoăn, bó xôi chứa nhiều Lutein; trong khi cam, bắp ngọt, hạt tiêu lại chứa nhiều Zeaxanthin.
Trong cấu trúc của mắt, điểm vàng là một điểm nhỏ tại trung tâm võng mạc nằm ở phần sau của mắt. Điểm vàng gồm nhiều tế bào thu nhận ánh sáng và chuyển chúng thành những tín hiệu hình ảnh mà não có thể hiểu được. Điểm vàng chịu trách nhiệm đối với việc nhìn màu và nhìn chi tiết các phần trung tâm của ảnh; Tập trung rất chọn lọc và chuyên biệt Lutein và Zeaxanthin trong lớp tế bào võng mạc. Các nhà giải phẫu trước đây đã gọi đây là điểm vàng, bởi lẽ nó có màu vàng của Lutein và Zeaxanthin.
Thủy tinh thể của mắt là một tổ chức protein trong suốt, có chức năng mang những sự vật chúng ta nhìn thấy để hội tụ lên điểm vàng. Thủy tinh thể có nhiều lớp (giống như củ hành), và các protein già nhất sẽ chuyển dần vào sâu bên trong. Sự biến dạng các protein già này sẽ tạo thành nhân của thủy tinh thể bị đục.
Tại điểm vàng của mắt, Lutein và Zeaxanthin có 2 chức năng bảo vệ rất quan trọng. Chúng có khả năng hấp thu chuyên biệt ánh sáng xanh (có bước sóng gần tia cực tím), là ánh sáng có năng lượng cao nhất và có khả năng gây thương tổn cao nhất tại võng mạc. Đây chính là lý do để nói rằng Lutein và Zeaxanthin là “chiếc kính chống nắng” mà chúng ta có thể đeo bên trong đôi mắt của mình. Bên cạnh đó, Lutein và Zeaxanthin còn tác dụng như chất chống ô-xy hóa để chống lại các gốc tự do gây thương tổn điểm vàng.
Lutein và Zeaxanthin giúp giảm thiểu các bệnh về mắt
Thoái hóa điểm vàng là nguyên nhân gây mù quan trọng đối với người cao tuổi. Ở tuổi trên 65, tỷ lệ mắc bệnh này lên đến 20-40% trong cộng đồng. Khi bị thoái hóa điểm vàng, bệnh nhân không nhìn tốt được các chi tiết, bị mù trung tâm do điểm vàng bị hư hại. Đây là bệnh không chữa được, do đó việc phòng bệnh là rất quan trọng.
Nhiều nghiên cứu dịch tễ ngày nay đã cho thấy có mối liên quan giữa việc ăn nhiều thực phẩm giàu Lutein và Zeaxanthin (cũng như nồng độ cao của hai carotenoid này trong máu) với việc giảm nguy cơ mắc bệnh thoái hóa điểm vàng.
Đục thủy tinh thể (bệnh cườm) cũng là một bệnh mắt phổ biến và là nguyên nhân gây mù đối với nhiều người trên khắp thế giới. Bệnh có thể điều trị bằng phẫu thuật thay thế thủy tinh thể. Nhưng các nghiên cứu gần đây cho thấy việc ăn nhiều Lutein và Zeaxanthin có khả năng giúp giảm nguy cơ bị bệnh đục thủy tinh thể.
Lutein và Zeaxanthin là thành phần chính cấu tạo nên điểm vàng của mắt, và sự toàn vẹn của điểm vàng sẽ giúp cho mắt nhìn sự vật được dễ dàng và rõ nét hơn. Khi ảnh của vật đã được nhìn thấy rõ thì mắt sẽ không cần thiết phải điều tiết nhiều, do đó giúp mắt không bị mỏi và giảm thiểu nguy cơ gây tật cận thị do điều tiết quá mức trong thời gian dài. Cận thị là một tật khúc xạ của mắt rất phổ biến hiện nay, do nhiều nguyên nhân gây ra. Nhưng nếu đảm bảo có một chế độ dinh dưỡng tốt, đặc biệt là các chất như Lutein, Zeaxanthin, vitamin A và vitamin E thì sẽ góp phần giảm được nguy cơ mắc bệnh.
Một nghiên cứu của Mỹ cho thấy mức độ tiêu thụ 2 dưỡng chất Lutein và Zeaxanthin có trong thực phẩm ở cộng đồng là chưa đủ, chỉ vào khoảng 0,8mg/ngày, trong khi nhu cầu khuyến nghị hàng ngày theo một số nghiên cứu được nêu là khoảng 5mg đối với Lutein và 1mg đối với Zeaxanthin.
Ăn nhiều thực phẩm giàu Lutein và Zeaxanthin, dùng viên thuốc bổ sung Lutein và Zeaxanthin cũng như không hút thuốc lá, tránh tiếp xúc với ánh nắng, đọc sách đúng tư thế và trong môi trường đủ ánh sáng là những biện pháp hữu hiệu để giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt nói trên.
by 
