Hòa Thượng Thích Giác Huệ là vị thành lập giáo đoàn VI hệ
phái Khất Sĩ. Trụ sở chính của giáo đoàn VI hiện giờ là giảng đường Lộc
Uyển số 121 Kinh Dương Vương, P. 12, Q. 6, TPHCM.
1. THÂN THẾ THỜI NIÊN THIẾUHòa thượng Giác Huệ thế danh Ngô Trọng Tín, sinh ngày
rằm tháng tám năm Kỹ Mão 1939 tại Gia Định Sài Gòn nay là quận Bình
Thạnh TP. HCM. Ngài vốn sinh trưởng trong một gia đình hiền lương nhân
hậu, có nề nếp nho phong lễ giáo. Thân phụ là nhà văn Ngô Trọng Phú,
thân mẫu là cụ bà Lâm Thị Lựu, pháp danh Minh Ngọc, Hòa Thượng là người
con thứ hai trong gia đình có 3 anh em đều là trai. Năm lên ba tuổi thì
thân phụ của Người qua đời, để lại cho mẹ nhiều nỗi thương nhớ, với đôi
gánh nặng trên vai của người quá phụ tay yếu chân mềm, xuôi ngược dòng
đời tìm kế sinh nhai để nuôi đàn con thơ dại. Thế rồi không còn chịu
đựng được nỗi cô độc nơi xứ lạ quê người, người quá phụ ấy bồng bế các
con về sống nương quê ngoại ở Bạc Liêu.
2. THỜI KỲ TRƯỞNG THÀNH Tuy cha mất sớm nhưng nhờ có sự giáo dưỡng của mẹ
hiền nên đến tuổi cắp sách đến trường Hòa Thượng học hành rất chăm chỉ,
biết lễ độ với mọi người và lúc nào cũng vâng lời mẹ và các anh chị.
Trên thời hiếu thảo mẹ già
Dưới thời anh chị thuận hòa với nhau.
Nhờ hấp thụ trong một gia đình biết kính tin Tam Bảo
nên lúc còn đi học, trong những ngày nghỉ Hòa Thượng thường theo bà dì
đến chùa nghe kinh lễ Phật. Nhờ vậy mà Hòa Thượng được Tổ sư Minh Đăng
Quang rất thương mến và ban cho Pháp danh là Huệ Chơn. Phải chăng ? Huệ
trí phá tan đời tục lụy Chơn tâm thị hiện đạo viên thành. Kể từ ấy Huệ
Chơn lập hạnh trường chay, quyết chí tu tập theo bậc xuất trần thượng
sĩ. Rồi một hôm Hòa Thượng quỳ bên chân đức Tổ Sư cầu xin xuất gia tu
học, nhưng Tổ Sư thấy Huệ Chơn tuổi còn nhỏ nên bảo: “ hãy học hết bậc
trung học rồi đi tu cũng không muộn”. Vâng lời chỉ dạy của Tổ Sư, Huệ
Chơn cố gắng dồi mài kinh sử để một ngày kia được làm môn đệ của Tổ Sư.
Nhưng rồi một hôm tin buồn đã đến cho Huệ Chơn! Vào năm 1954 Tổ Sư vắng
bóng để lại cho Huệ Chơn nỗi buồn thương tiếc khôn nguôi. Nhưng sự vắng
bóng của vị Thầy khả kính không làm thối chuyển đạo tâm của Huệ Chơn mà
còn nung nấu chí nguyện xuất gia của Người nhiều hơn nữa.
Mạc đãi lão lai phương niệm Phật
Cô phần đa thị thiếu niên nhơn Tam dịch:
Chớ để đến già rồi niệm Phật
Mồ hoang lắm kẻ tuổi còn xanh.
3. THỜI KỲ XUẤT GIA TU HỌCThế rồi vào khoảng năm Huệ Chơn tròn 15 tuổi, đoàn du
tăng Khất sĩ do đức Thượng Tọa Giác Chánh đến Sóc Trăng trụ lại Tịnh xá
Ngọc Khánh. Không để lở cơ hội, Huệ Chơn liền đến gặp Đức Thượng Tọa
trưởng đoàn xin xuất gia và được Thượng Tọa chấp nhận, đổi pháp danh Huệ
Chơn thành Giác Huệ. Nhưng không bao lâu thì: Nợ trần còn chút nghiệp
vương Huệ Chơn theo gót huyên đường hồi quy. Vì quá thương nhớ con nên
thân mẫu của Hòa Thượng đã đến xin đức Thượng Tọa trưởng đoàn cho Người
hoàn tục trở về sum hợp gia đình. Do lòng hiếu kính không dám làm phiền
lòng mẹ nên Hòa Thượng cam đành theo mẹ trở về nhưng trong thâm tâm của
Người vẫn nuôi hy vọng mong đạt thành chí nguyện. Trước khi chia tay chư
tăng cũng đã dạy: “ Hiếu hạnh vi Phật hạnh”. Sau khi trở về gia đình,
trong đời sống của cư sĩ tại gia, nhưng Hòa Thượng vẫn lập hạnh quyết
chí theo đời sống của người xuất gia giữ gìn oai nghi tế hạnh, ăn uống
thì:
Mỗi ngay một bữa ngọ trưa,
Cũng vừa đủ sống, lại vừa trao tâm.
Giữ đúng pháp của người xuất gia. Do đó mà chuyển hóa
tâm của mẹ Ngài và sau cùng bà phải đồng ý cho con xuất gia trở lại.
Thế là, cánh chim bằng lướt gió tung bay, bao nguyện ước đã trở thành
hiện thực, Giác Huệ xuất gia lần thứ hai vào ngày rằm tháng bảy năm At
Mùi ( 1955 ), lúc bấy giờ Hòa Thượng vừa tròn 16 tuổi. Đặc biệt trong
ngày lễ xuất gia lần này Hòa Thượng Giác Huệ được đức Thượng Tọa Giác
Chánh cho đắp y Sadi trong ngày ấy và theo đoàn du tăng đi hành đạo.
Điều này đã nói lên giới đức và đạo hạnh của Hòa Thượng đầy đủ nên mới
có sự kiện như trên. Thời gian thấm thoát qua nhanh với công phu tu tập
đạo hạnh viên thành, nên vào ngày rằm tháng 7 năm Mậu Tuất 1958, Hòa
Thượng được thọ cụ túc giới tại tịnh xá Liên Trung ( Cần Thơ ), thật sự
bước vào hàng xuất gia bình đẳng sánh vai cùng huynh đệ để “ Thượng cầu
Phật đạo, hạ hóa chúng sanh”.
4. THỜI KỲ HÀNH ĐẠOTừ năm 1955 đến năm 1958 là thời kỳ xuất gia học đạo
đến khi thọ đại giới, lúc nào Hòa Thượng cũng lo trao giồi đạo hạnh lập
công bồi đức, học hỏi các bậc “ Đàn anh” để phát huy sáng kiến, đổi mới
tư duy hầu làm lợi ích cho nhân sanh vạn loại. Sau năm 1954 tổ khai sơn
Hệ phái Khất Sĩ vắng bóng, đoàn Du tăng Khất Sĩ do đức Thượng Tọa Giác
Chánh và Trưởng lão Giác Như thừa truyền dẫn dắt hành đạo khắp miền Tây
nam bộ, miền Đông và miền Trung. Chính trong thời gian này Hòa Thượng đã
theo chân Đức Nhị Tổ thuyết pháp giảng kinh, tiếp độ tăng chúng, làm
lợi lạc quần sanh. Từ năm 1958 đến năm 1960 trên đà phát triển, hệ phái
Khất sĩ thành lập các đoàn du tăng để hành đạo do các vị đại đệ tử của
Tôn Sư đứng ra xiển dương chánh pháp, đáp ứng nhu cầu học đạo của cư gia
bá tánh. Với năng khiếu thuyết giảng vô ngại, Thượng Tọa được GHPGVNTN
mời giữ chức vụ “ Tổng Vụ trưởng Vụ Hoằng pháp”. Trong suốt thời gian
hoằng pháp độ sanh từ 1962 đến 1971 Hòa Thượng đã xây dựng được 10 tịnh
xá như:
- TỊNH XÁ NGỌC LỢI BẠC LIÊU
- TỊNH XÁ NGỌC CHÂU TÂN CHÂU
- TỊNH XÁ NGỌC ÁNH CHỢ MỚI
- TỊNH XÁ NGỌC HUỆ CAI LẬY
- TỊNH XÁ NGỌC TƯỜNG MỸ THO
- TỊNH XÁ NGỌC MỸ MỸ THO
- TỊNH XÁ NGỌC TÂN THỦ THỪA
- TỊNH XÁ NGỌC LÂM QUẬN 6
- TỊNH XÁ LỘC UYỂN QUẬN 6
- TỊNH XÁ NGỌC DIỆP QUẬN 3
Ngoài ra Hòa Thượng còn tiếp nhận 15 ngôi tịnh xá
khác xin gia nhập. Từ năm 1971 “Giáo Hội Khất Sĩ Việt Nam” được ra đời
trong nhiệm kỳ đầu 1971-1973 Hòa Thượng được công cử làm Tăng Trưởng và
đến nhiệm kỳ 1973-1975 được bầu làm Tổng Trị Sự Trưởng cho đến ngày đất
nước được giải phóng hoàn toàn. Sau ngày đất nước hòa bình, Ban Liên lạc
Phật giáo yêu nước ra đời và Hòa Thượng được mời làm Cố Vấn Ban Liên
Lạc Phật giáo Quận 6 cho đến năm 1980. Trong quá trình hành đạo năm 1955
đến năm 1980 trên 20 năm giáo hóa chúng sanh, Hòa Thượng đã thâu nhận
nhiều Tăng Ni xuất gia và tiếp độ hàng ngàn cư sĩ thọ Tam quy Ngũ giới.
Đối với đoàn thể Hòa Thượng là vị lãnh đạo sáng suốt, còn đối với Hệ
phái Hòa Thượng là một giảng sư lỗi lạc. Nhưng đức tính khiêm cung, bình
dị, Hòa Thượng lúc nào cũng hòa mình với đại chúng, biết kính trên
nhường dưới, luôn luôn gìn giữ đạo hạnh của người bần sĩ. Ngoài việc tu
học, Hòa Thượng còn phát huy năng khiếu viết lách các truyện ngắn, cộng
tác với nhiều nhật báo trong mục thơ văn, sáng tác các sách:
- THẲNG NÉT MỰC TÀU
- TÔN GIÁO VÀ THẾ GIỚI NGÀY MAI
- TÔN GIÁO VÀ SỰ THỐNG NHẤT NHÂN LOẠI
- ĐƯỜNG XA XỨ LẠ
- THẰNG SỬU CON LOAN.
- ...v…v về thơ có:
- GIÁC HUỆ THI TÂP I
- GIÁC HUỆ THI TẬP II (BÔNG HUỆ TRONG RỪNG THIỀN)
Đó là những đóng góp về tinh thần trong các loại thơ
văn cùng vì lợi ích cho chúng sanh qua nhiều phương tiện. Đối với Phật
Giáo Thế Giới Hòa Thượng cũng được mời tham dự đại hội Phật Giáo Thế
Giới ở các nước: Nhật Bản, Mã Lai, Đài Loan, Hồng Kông, Singapore……
5. THỜI KỲ VẮNG BÓNG Từ ngày xuất gia hành đạo nương theo bóng từ quang
của Tổ sư Minh Đăng Quang đến ngày vắng bóng đã hơn 20 năm, những tưởng
trên bước đường phụng sự đạo pháp, phục vụ chúng sanh là ngọn hải đăng
cho đoàn hậu tấn noi gương, cho kẻ lầm đường lạc lối sớm trở về với
chánh pháp … Nào ngờ tâm nguyện chưa tròn thì bỗng nhiên vào ngày mùng 8
tháng 2 năm Canh Thân 1980 trên pháp tòa không thấy hình bóng của Hòa
Thượng đâu nữa. Người đã thực sự ra đi không bao giờ trở lại và mãi mãi
về sau để lại cho môn đồ pháp quyến và toàn thể Phật tử xa gần hướng tâm
mong đợi bóng Thầy.
Thầy con nay đã đi rồi
Đường mây giá lạnh phương trời cách xa
Trời chiều ngã bóng xế tà,
Đêm về sương lạnh xa xa bóng Thầy.
Dư âm văng vẳng đâu đây,
Dường như lời giảng của Thầy hôm nao.
Gió lay cành lá xạc xào,
Thầy con nay đã đi vào … hư vô …
Thế là bóng Thầy đã biền biệt nơi phương trời vô tận.
6. KẾT LUẬNPhật dạy: Hữu vi là pháp vô thường, Sớm còn tối mất
vô phương vững bền. Một khi sinh diệt đã xong, Niết Bàn an lạc thong
dong tháng ngày. Trong suốt cuộc đời xuất gia hành đạo của Thầy, với 42
tuổi đời 25 năm hành đạo. Thầy đã thể hiện đúng với tinh thần lợi tha là
thuyết pháp độ sanh, thâu nhận Tăng Ni xuất gia hành đạo, phát huy mở
rộng ngôi nhà chánh pháp làm chỗ dựa nương cho cư gia bá tánh. Đó là
những công đức mà Thầy đã làm được trong cuộc đời hành đạo. Những tưởng
trên bước đường phụng sự đạo pháp phụng vụ chúng sanh ngày càng hưng
thịnh, là ánh đuốc soi đường dẫn lối cho Phật tử bền lâu. Nào ngờ ngày
mồng tám tháng hai năm Canh Thân 1980 Hòa Thượng đã ra đi và đi mãi
không về, để lại cho chúng con và hàng Phật tử bao nỗi thương tâm. Mới
hơn nửa tuổi đời sao vắng số!!! Nhưng theo quan niệm của Thầy lại khác,
được nói lên trong bài thơ: “ SỐNG LÂU HAY CHẾT YỂU".
Chết yểu người ghê muốn sống lâu
Riêng tôi! Tôi chẳng quản cần đâu
Chỉ cần cái sống làm sao ấy
Cái sống muôn đời dứt khổ đau.
Còn hơn cái sống muôn ngàn tuổi,
Mà cứ nồi da xáo thịt nhau
Như thế thà rằng tôi chết yểu
Hơn tôi gây tội ngất trời cao.
Phải chăng đây là lời tiên đoán của Thầy trước ngày vắng bóng.
NAM MÔ CÔNG ĐỨC LÂM BỒ TÁT MA HA TÁT.
Hình ảnh Hòa thượng Giác Huệ đi hành đạo
by 
