Khuyến Tu Tịnh Độ Thiết Yếu

Có người hỏi Khổng Tử: “Người dời nhà mà quên vợ. Điều đó có chăng?”. Khổng Tử bảo: “Lại có kẻ hơn thế nữa, như Vua Kiệt Vua Trụ thì còn quên cả bản thân mình”.
Nếu dùng đạo nhãn mà quán xét thì mọi người thời nay đều quên mất thân
mình. Tại sao? Từ sáng sớm mở mắt ra, bước xuống giường, cho đến tối lên
giường ngủ thì đều là trần lao, chưa từng tạm thời tỉnh xét thân mình.
Đó đều là quên mất mình vậy!

Vả
lại, con người đối với thân mình, nếu ở trong một ngày mà nói thì không
gì quan trọng hơn là sự đói khát. Ai nấy cần phải lo ăn uống đầy đủ.

Nếu
ở trong một năm mà nói thì không gì quan trọng hơn sự lạnh nóng, ai nấy
đều cần có y phục đầy đủ. Nếu lấy trọn đời mà nói thì không gì quan
trọng hơn là sự sanh tử. Thế mà lại không dự bị, tại sao quá ngu mê như
thế?






Đó chẳng phải là ngu thật sự, mà chỉ vì
không biết có pháp tu Tịnh độ, có thể làm dự bị chu toàn cho sự sanh tử.
Ví như có người đi đến chỗ xa xôi trước cần phải tìm nhà trọ, sau đó
mới đi kiếm công việc làm thì tối đến mới có chỗ nghỉ ngơi. Trước tìm
nhà trọ đó là nói tu Tịnh độ, khi tối đến là chỉ cho sanh mạng sắp hết,
có chỗ nghỉ ngơi nghĩa là sanh trong hoa sen không còn trầm luân nơi
đường ác, chịu những điều khỗ não.

Do đó mà xét thì niệm Phật để tu Tịnh
độ, tu Tịnh độ để vãng sanh. Trong kinh nói, thọ mạng vô lượng, có vui
không khổ, thế thì sự dự bị cho cả đời chẳng phải là rất đầy đủ lắm sao!

Hiện nay, có người biết mà lại không tu
là tại sao? Ôi! Biết rồi! Hoặc là do ở nhà không có chỗ tĩnh tu, hoặc do
không thể ăn chay, hoặc do sự việc phiền lụy tâm tư nhọc nhằn. Đâu biết
rằng, niệm Phật chính là phải ở chỗ ồn náo để rèn luyện, chẳng câu nệ
đi đứng nằm ngồi. Ở nơi huyên náo mà có thể nhất tâm không loạn động thì
một tiếng niệm Phật ấy còn hơn niệm nhiều tiếng ở nơi yên tịnh.

Đó gọi là: Tâm thanh tịnh thì cõi nước thanh tịnh.

Nếu niệm Phật lại còn trường trai thì cố nhiên quá tốt, nhưng chỉ có bậc xuất gia mới được.

Nếu người tại gia mà có tâm xuất thế
cũng cần phải cầu tốt đẹp mọi bề. Song cứ gây sự khốn khó cho người, bắt
buộc phải trường trai thì chẳng phải là điều thích hợp dùng để khuyên
bảo mọi người.

Nếu sáng sớm khi thức dậy chí thành niệm
Phật thì đã có thể tiêu diệt tội lỗi trong hiện đời, lúc mạng chung lại
được siêu sanh Tịnh độ.

Còn như số lượng của việc niệm Phật thì
người rảnh rang niệm càng nhiều càng tốt. Nếu người bận việc mà phát tâm
Vô thượng Bồ đề cũng phải xếp vào đây.

Gượng ép việc mà người không thể làm
được, cũng chẳng phải là điều thích hợp để khuyên bảo đời. Bởi vì, trọn
ngày tuy bận rộn nhưng lẽ nào lại không có chút thời giờ rãnh rỗi? Sao
không bớt thời gian uống trà, nói chuyện phiếm để thâu nhiếp tâm tư mà
niệm Phật?

Người học nhằn về sức lực, cũng có thể
nhờ danh hiệu Phật mà tích chứa sức mạnh. Việc ấy có lợi ích không tổn
hại, còn có điều nào hơn đây nữa? Huống chi, chẳng những được hiệu
nghiệm lúc mạng chung, mà còn thấy được công năng nơi hiện tại. Kinh
nói: “Nếu người thọ trì danh hiệu Phật thì hiện đời được mười loại công
đức:

1. Ngày đêm thường được tất cả chư Thiên, Thần tướng đại lực, cùng các quyến thuộc ẩn hình bảo hộ.

2. Thường được 25 vị đại Bồ Tát như ngài Quán Thế Âm và tất cả các Bồ Tát thường theo bảo hộ.

3. Thường được chư Phật hộ niệm cả ngày đêm, Phật A Di Đà thường phóng ánh sáng nhiếp thọ người này.

4. Tất cả ác quỷ, hoặc dạ xoa, la sát đều không thể hại, tất cả rắn độc, thuốc độc đều không thể xâm phạm.

5. Không bị mọi tai nạn nước lửa, giặc cướp, gươm đao, ngục tù, xiềng xích, chết đột ngột, điên cuồng mất mạng.

6. Những tội nghiệp đã làm trước kia
thảy đều tiêu diệt. Những oan mạng đã bị giết chết ngày xưa đều được
giải thoát không còn kết thù oán.

7. Đêm nằm nghỉ an ổn, hoặc mộng thấy sắc thân thắng diệu của Phật A Di Đà.

8. Tâm thường hoan hỷ, nhan sắc tươi sáng, khí lực đầy đủ, việc làm có kết quả tốt đẹp.

9. Thường được tất cả mọi người ở đời cung kính, cúng dường, lễ bái cũng như kính Phật.

10. Khi lâm chung tâm không sợ hãi,
chánh niệm hiện diện, được thấy Phật A Di Đà và các Thánh chúng tay bưng
đài vàng tiếp dẫn vãng sanh về Cực Lạc, cùng tận kiếp vị lai hưởng thọ
sự vui mầu nhiệm.

Đức Phật khẩn thiết ngăn cấm mọi người nói dối, nhất định Ngài sẽ e không nói dối lừa gạt mọi người.

Người đời nói dối, nếu không phải là để
được lợi thì cũng là để tránh hại. Đức Phật chẳng mong cầu gì ở thế gian
thì nào có tìm kiếm điều lợi gì? Đức Phật xem sự sanh tử như dao cắt hư
không thì sao lại lẩn tránh tai hại? Thế nên, việc nói dối đối với Đức
Phật chỉ là vô dụng.

Nếu tin Phật không nói dối, nên xem kỹ
lời khuyên bảo về bốn phần tu tập vãng sanh Tịnh độ sau; đồng thời nên
mượn đây để khuyên bảo kẻ khác, độ mình độ người công đức vô lượng.

Chớ nên để sách này trên gác cao, cho là
lời nói không căn cứ, cô phụ tâm lão bà này. Giả sử người không có
duyên với Phật chẳng tin, cũng mong chuyển đến người khác để lưu thông
pháp này, lần lượt chỉ dạy dẫn dắt lẫn nhau, khiến cho ai nấy đều bước
lên con đường giác ngộ, người người cùng ra khỏi bến mê. Đó là sự mong
đợi của tôi ở nơi các vị!

1. KHUYÊN PHÁT TÂM NIỆM PHẬT

Chư Thiện nhân! Trên đời có muôn ngàn đường lối, tại sao lại chỉ khuyên người niệm Phật?

Bởi lẽ, tâm niệm của con người quan hệ
trọng đại, dẫn dắt hồn phách, tạo sanh thân mạng, đều là do tâm ý. Niệm
thiện sanh thiên đường, niệm ác vào địa ngục, niệm ma thì thành ma, niệm
Phật thì thành Phật. Thế nên, khuyên bảo mọi người niệm Phật.

Trong mười phương ba đời có trăm ngàn muôn ức Phật, sao chỉ khuyên người niệm Phật A Di Đà?

Bởi vì, Phật A Di Đà từng phát bốn mươi
tám nguyện, mỗi nguyện đều độ chúng sanh. Lại do Phật A Di Đà và chúng
sanh ở Ta Bà có duyên; không luận là tăng tục, nam, nữ, ai có thể niệm
Phật thì đều được Phật thâu nhận. Thế nên, chuyên tâm trì danh thì được
tiếp dẫn vãng sanh về cõi kia. Cho dù người ác nhưng biết chí tâm sám
hối, trì danh hiệu Phật ắt có thể còn nghiệp mà được vãng sanh. Do đó
khuyên bảo mọi người niệm Phật A Di Đà.

Người nay đều hiểu rõ niệm Phật là tốt, chỉ vì nhiều đời nhiều kiếp tham sân si ái trồng nghiệp quá sâu nên khó phát tâm.

Chư Thiện nhân! Nên biết thế giới Ta Bà
khổ não rất nhiều. Ông xem người đời có kẻ rất nghèo nàn hèn hạ, có
người gặp nhiều tai nạn bệnh tật, có kẻ lẻ loi cô độc, có người gặp vợ
chẳng hiền, còn hung dữ. Mọi người đều có cảnh khổ của riêng mình, mọi
người đều có khổ tâm của riêng mình, những nổi khổ ấy vốn không đợi phải
nói.

Ngay cả như người giàu có khỏe mạnh, gia
đình quây quần hòa thuận, các thứ đầy đủ, mọi điều như ý, thế thì họ
thật chẳng có đau khổ rồi! Nhưng mạng sống lại có giới hạn thì biết làm
sao? Vả lại, chưa nói đến việc đoản mạng, dù cho ông sống đến trăm tuổi
nhưng khi đại hạn tới cũng khó tránh khỏi cái chết. Đến lúc ấy chỉ còn
cách duy nhất là nhắm mắt vô quan tài, muôn việc đều dứt. Vẻ hào hoa
thuở trước, giờ đây ở nơi nào? Nói đến đây thì vẫn là khổ. Nếu người khi
còn sống làm việc ác, lúc chết rơi vào địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh,
theo nghiệp chịu quả báo, mãi đến khi trả hết nghiệp ác mới được chuyển
làm thân người.

Cho dù người khi còn sống làm lành,
chẳng qua cũng chỉ là gieo trồng một vài nhân lành phước báo, còn e oan
nghiệt của đời trước nặng nề phải đền trả xong nợ cũ, thế thì đời sau
phải chịu khổ rơi vào ba đường ác. Giả sử đời trước không có tội nghiệp
nặng, đời sau liền được phước báo. Vả lại chưa nói đến phước báo chẳng
toàn vẹn mà người hưởng phước thường thường cũng có đau khổ. Dẫu rằng
vui sướng mười phần nhưng khi hưởng hết giàu sang thì vẫn nghèo hèn;
huống chi một khi hưởng giàu sang ắt dễ dàng tạo nghiệp, chẳng bảo đảm
là không rơi vào trong địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh.

Đừng nói sự giàu sang ở thế gian, dù cho
làm việc lành rất lớn được sanh lên cõi trời nhưng khi hưởng hết phước
trời vẫn phải đọa lạc. Rốt cuộc vẫn là đau khổ!

Bởi vì trong ba cõi có nói khổ này, thế
nên Đức Phật từ bi nói một quyển kinh A Di Đà dạy người niệm Phật được
vãng sanh thế giới Cực Lạc, rời hẳn mọi đau khổ, mãi mãi thọ hưởng các
điều vui. Đó là lời từ kim khẩu của Phật nói ra.

Đức Phật ngăn cấm nói dối, lẽ nào Ngài
lại dối gạt người? Chỉ là có nhiều hạng người khác nhau nên nguyên nhân
không phát tâm niệm Phật cũng sai biệt:

* Có người không biết sự lợi ích của niệm Phật nên không niệm.

* Có người không có lòng tin nên không niệm.

* Có người do tham trước sự vui sướng ở trước mắt nên không niệm.

* Có người vì gặp nghiệp điều chướng ngại nên không niệm.

Có nhiều nguyên nhân không giống nhau. Đâu biết rằng một tiếng Phật nầy, ai cũng niệm được và ai cũng nên niệm.

Nếu muốn cả thiên hạ bỏ việc sĩ, nông,
công, thương, mọi kỹ nghệ để niệm Phật, đó là sự trở ngại cho mọi người,
chẳng phải là điều thích hợp để khuyên bảo. Bởi lẽ, pháp Trì danh đối
với tất cả việc làm đều không ngăn ngại, đã chẳng phế bỏ nghề nghiệp lại
không trở ngại sự sanh nhai, đồng thời chẳng phạm luật pháp mà còn có
thể tránh khỏi nỗi khổ luân hồi nơi địa ngục. Đâu không phải là việc có
lợi không hại, nhất cử mà lưỡng đắc sao!

Ngay cả như người rảnh rang chính phải
nên niệm Phật. Hoặc gia đình có tài sản ruộng vườn, không nhọc nhằn lo
kinh doanh; hoặc có phụ, huynh, tử, đệ để nương tựa, tự thân an nhàn vô
sự, những người như thế là do sự tích lũy tu hành từ đời trước mà có
được, không phải mọi người đều được như vậy, thế nên cần phải ở ngay đây
tu hành thêm nữa. Nếu bỏ thời gian trôi suông, luống qua một đời thì
rất đáng tiếc!

Người bận rộn chính phải nên niệm Phật.
Dù không được như người vô sự sáu thời khóa tụng, cũng phải nên tranh
thủ thời giờ trong lúc bận rộn. Văn Long Thơ Tịnh Độ nói: “Mỗi ngày sáng sớm chí tâm thực hành pháp Thập niệm, tâm chuyên nhất, nguyện thiết tha thì cũng được vãng sanh”. Nếu không y theo pháp môn này, tuy gắng gượng dường như lăng xăng cả đời nhưng rốt cuộc trở thành không.

Người giàu sang chính phải nên niệm
Phật. Dù cho giàu sang lâu dài nhưng thân không bền chắc thì biết làm
sao? Tại sao chẳng ở nơi hoàn cảnh mọi thứ đầy đủ mà phát tâm niệm Phật?

Người bần cùng chính phải nên niệm Phật.
Bởi đời trước không tu nên đời nay nghèo khổ, đời nay lại không tu sau
khi chết giống như đã rơi xuống giếng, bao giờ mới được thoát ra? Huống
chi, pháp môn niệm Phật này hoàn toàn chẳng làm lỡ việc tìm cầu cơm áo
của ông. Có sự thuận tiện như thế, tại sao lại chẳng tu tập?

Người thiếu niên chính phải nên niệm
Phật. Thừa lúc tinh thần mạnh mẽ mà cầu Vô thượng Bồ Đề; tích lũy ngày
tháng, công lao chẳng qua suông. Huống chi mạng sống của con người chẳng
đồng nhau, phần nhiều thường bị chết yểu. Nếu biết khắc phục thầm tu,
nhờ Phật hộ trì mà hưởng thượng thọ. Khi ấy xem lại những người yểu mạng
mới tin sự dụng công của mình là không sai lầm.

Người già suy chính phải nên niệm Phật.
Đã trải qua bao nhiêu năm tháng, hoặc sự việc vẫn chưa xong thì rốt cuộc
cũng chẳng xong. Sao chẳng lấy thời gian hữu hạn gấp rút cầu sanh Tịnh
độ? Đó thật là có thể tỏ rõ được điều mà người khác không thể tỏ rõ.

Người nữ có con chính phải nên niệm
Phật. Thường nói có con thì muôn việc đầy đủ, còn nói rằng con cháu tự
có phước của nó. Những người ấy chính nên an tâm học Phật, nhưng họ lại
si ái chẳng bỏ, tự cam chịu trọn đời làm trâu ngựa, hoàn toàn chẳng nghĩ
đã hao phí bao nhiêu tâm huyết, rốt cuộc đối với chính mình không có
dính dáng một điều gì. Khi sanh tử đến dù cho có con cực kỳ hiếu thảo
cũng chẳng thay thế được.

Người cô độc không vợ không chồng chính
phải nên niệm Phật. Họ không thiếu nợ người nên người không đến đòi,
người ta cũng không thiếu họ nên không có việc hoàn trả nợ. Một thân đơn
chiếc, chẳng lo cưới vợ cho con trai, khỏi phiền lấy chồng cho con gái.
Sao không nhân đó mà chuyên tâm nơi Tây Phương, vượt ra khỏi vòng sanh
tử?

Phàm ít một phần ái luyến là ít một phần
ràng buộc; ít một phần ràng buộc là ít một phần nghiệp chướng; nhợt
nhạt đối với duyên đời thì sâu đậm trong duyên Phật. Thế nên, ai được
như hạng người nầy, sống không lo âu chết chẳng lo ngại, thật là người
nên niệm Phật hạng nhất trong nhân gian, ra công ít mà hiệu quả gấp bội.

Người có thê thiếp ân ái chính phải nên niệm Phật. Người xưa nói: “Vợ chồng giống như chim chung rừng, lúc đại hạn đến đều tự bay". Lại nói: “Cốt nhục ân tình yêu thương, khó hẹn đầu bạc xum vầy, sao bằng đồng tu Cực Lạc, sau nầy nắm tay về đài sen”. Làm bạn Phật trong vô lượng kiếp, so với ân ái hữu hạn đâu chẳng phải là rất tốt hơn sao?

Người bị cốt nhục oán ghét chính phải
nên niệm Phật. Oan gia tụ hội, tuy là người thân mà chẳng phải thân,
không sớm cởi mở thì càng buộc càng chặt. Nếu ông thường niệm Di Đà,
hiện đời liền được giải thoát.

Người phụ nữ chính phải nên niệm Phật.
Do phụ nữ vốn là thân đang đọa lạc trong ngũ lậu, đang lo lắng không
được thoát khỏi. Chẳng phải dễ dàng gặp được pháp môn niệm Phật này mà
sao còn không gấp rút tu hành, xa rời nơi nẻo khổ? Huống chi, trong bốn
mươi tám nguyện của Phật A Di Đà, nguyện thứ 35 nói rằng: “Nếu khi
tôi thành Phật, trong vô lượng thế giới phương, nếu có người nữ nghe
danh hiệu Tôi, tin tưởng ưa thích, phát tâm Bồ đề, chán ghét thân nữ,
sau khi mạng chung nếu người ấy còn làm thân nữ thì Tôi không thành
Chánh giác”. Do đó phụ nữ chuyên tu Tịnh độ tất có thể thoát khỏi
thân nữ, chứng quả Bồ đề, nhưng không thể niệm Phật mà mê hoặc nơi tà
kiến.

Người tàn tật chính phải nên niệm Phật.
Thân thể không đầy đủ, đã khó sánh với người thường, nếu lại đọa lạc thì
ắt phải rơi vào ba đường ác càng đau khổ hơn.

Người có bệnh tật chính phải nên niệm
Phật. Người cường tráng còn đề phòng bị chết đột ngột, huống chi bệnh
tật là đang cận kề cái chết. Dù không chết nhưng trọn ngày bệnh khổ
triền miên thì giống như sống trong địa ngục, gấp rút tu hành còn e
không kịp!

Người gặp tai nạn chính phải nên niệm
Phật. Nghiệp đời trước chín mùi, đời nay khó mà trốn tránh, hoàn toàn
phải nhờ vào sức mạnh của Phật để tránh khỏi tai ương này.

Người tốt chính phải nên niệm Phật.
Người tốt Phật hộ niệm cùng đắc lực. Nếu chỉ làm lành mà không niệm
Phật, so với người khác không làm lành tuy cảm thấy hơn người kia nhưng
chẳng qua đời này đời sau chỉ hưởng một vài phước suông, phước hết vẫn
phải đọa lạc. Chẳng bằng làm lành lại thêm niệm Phật, vãng sanh Cực Lạc
lên thẳng Thượng phẩm, mãi mãi không còn đọa lạc.

Người ác chính phải nên niệm Phật. Làm
ác mắc tội người đời đều biết, chỉ vì chưa từng kiểm điểm đó thôi. Nay
ông canh năm thức dậy, suy xét mỗi việc mỗi việc, nếu quả thật là ác thì
gấp rút cầu sám hối, sửa ác làm lành một lòng niệm Phật. Đức Phật đại
từ bi, không có ai mà Ngài không tế độ.

Lại kiểm xét thường ngày không có việc
ác nào chẳng tạo, hoặc những việc đã qua trở thành chướng ngại lớn,
không thể nào cứu vãn; hoặc cảnh hiện tại như lỡ leo lên lưng cọp khó
xuống, đành phải trái với lương tâm; hoặc làm gái, làm thầy kiện mưu
tính của cải sanh mạng của nhiều người; hoặc kẻ đồ tể, người chài lưới
hại ức vạn sanh linh. Nếu theo nhân mà luận quả thì sẽ bị quả báo thống
khổ trong nhiều kiếp không thể cứu vãn, nhưng quyết không nên vứt bỏ
mình mà chỉ mưu toan ở hiện tại, bị lỗi lầm lại còn thêm lỗi lầm.

Nên biết, Đức Phật mở một môn niệm Phật
chính là do thương xót những chúng sanh phải chịu quả báo này, giải trừ
cực khổ, dẫn dắt họ về Cực Lạc.

Tuy ông tạo hắc nghiệp lớn ấy mà có thể
gặp pháp môn niệm Phật vãng sanh, đó chính là duyên lành vô cùng rộng
lớn trong nhiều đời. Khi quả báo đau khổ chưa đến quyết ý mạnh mẽ niệm
Phật, nắm chặt một niệm này, thành tựu nguyện lực, quyết định vãng sanh.
Nên tìm bậc Thiện tri thức khai thị giảng luận để tăng tiến lòng tin.

Thử xem sư Hùng Tuấn, Trương Thiện Hòa
trước kia tức là tấm gương cực ác mà được vãng sanh. Thừa sớm mà tu
hành, chớ nên nghi ngờ! chớ nên nghi ngờ! Ngoài một môn niệm Phật này
ra, không còn pháp cứu độ thẳng tắt nào khác.

Người tu tập định Không, chính phải nên
niệm Phật. Có một hạng người ái trước thiền định yên tĩnh, cho là một
niệm không sanh, buông bỏ rồi lại buông bỏ. Hoặc được cảnh không trong
một hai ngày, liền bảo rằng đó tức là Đại định Kim Cang, chấp chặt không
bỏ. Như thế đã không phù hợp với Tông môn lại chẳng biết cứu xét giáo
pháp Quán tâm. Đâu biết rằng, dù trải qua tám muôn kiếp rốt cuộc vẫn là
rơi vào không ngơ, chẳng bằng sớm chiều niệm Phật hồi hướng Tây Phương,
hoàn toàn chẳng trở ngại việc vãng sanh, vô cùng ổn thỏa. Như thế đâu
không phải là rất tốt hay sao?

Người tụng kinh chú chính phải nên niệm
Phật. Chỉ cần thành tâm trì tụng, không được xem là việc làm lấy lệ.
Niệm Phật, tụng kinh đều phải hồi hướng Tây Phương, nhất định được vãng
sanh.

Người tham thiền chính phải nên niệm
Phật. Tham thiền đại ngộ nhìn thấu sanh tử, đã biết được Tự tánh Di Đà,
song sự thực hành và hiểu biết phù hợp nhau mới gọi là Tổ. Cho nên, Nhị
Tổ còn bảo: “Ta tự điều phục tâm”, Lục Tổ còn nói: “Ngộ thời tự độ”,
chính là phải huân tu miên mật, quyết không thể tự phụ nơi kiến giải
điên cuồng chê bai Tịnh độ. Đừng nói khi sanh tử đến không thể làm chủ,
ngay cả việc có thể tự do nơi sanh tử mà nếu còn có một mảy mai ý niệm
buộc ràng cũng khó tránh khỏi nghiệp nhân trong ba đường. Lúc ấm cảnh
hiện ra, bỗng liền đi theo nó, vẫn như cũ mà vào luân hồi. Đáng tiếc!
Đáng tiếc! Thật đáng tiếc! Trăm sai, ngàn sai, lại muôn sai. Sao bằng
niệm Phật cầu vãng sanh, muôn người tu muôn người vãng sanh.

Người giảng kinh giáo chính phải nên
niệm Phật. Ngàn kinh muôn luận tuy chỉ dạy pháp môn tu hành không đồng,
nhưng nói chung cần phải đoạn trừ kiến hoặc tư hoặc mới được thoát khỏi
luân hồi, song luận bàn không phải dễ dàng. Các tông Tánh, Tướng, Không,
Mật ở Tây Trúc hãy để sang một bên không bàn tới, ngay đến ba nhà Thiên
Thai, Hiền Thủ, Duy Thức ở Trung Hoa, đều lấy việc đoạn trừ kiến tư
hoặc làm vị thứ vượt ra sanh tử. Vị thứ đoạn trừ kiến tư hoặc này, ở nơi
Thanh Văn đã là Tứ quả La Hán, ở nơi Viên thừa đã là Tương tợ, Phần
chứng. Từ khi Phật Pháp từ phương Đông truyền sang đến nay, có mấy ai
đạt đến chỗ đó? Vả lại, trong kinh luận phần nhiều khen ngợi vãng sanh.
Phải nên dũng mãnh niệm Phật, y theo giáo lý mà thực hành!

Ni cô, đạo cô chính phải nên niệm Phật.
Hiện ở trên đất Phật, đạo tràng thanh tịnh, sớm chiều chí thành niệm
Phật, vì chính mình tu giải thoát, vì người đời làm mẫu mực. Như thế
chân thật cầu vãng sanh Tịnh độ, so với công đức của người khác còn hơn
vô lượng. Tại sao? Vì phụ nữ ở đời thường tin tưởng sự hóa đạo của các
vị này, nên có thể dùng con đường chân chánh niệm Phật mà khuyên bảo mọi
người, không chỉ tự độ mà còn có thể độ người, công đức ấy thật là to
lớn! Ngay cả sự bố thí cúng dường của người ngoài không cầu mà cũng tự
đến. Nếu lấy niệm Phật làm lý do để hóa duyên và bảo mọi người gởi giấy
tiền vàng mã cầu hiện tại sống lâu, sau khi chết trở thành tiền để dùng
nơi âm phủ. Dùng những tà thuyết lừa gạt mọi người, như thế chẳng những
làm lầm người khác mà còn làm lầm chính mình.

Những việc nói trên đều là tuân theo di
giáo của Phật tổ, chẳng phải bày đặt không căn cứ. Cúi mong những người
thấy nghe ai nấy đều tự cảnh tỉnh!

Nên biết. Ta Bà thật là khổ, Tây Phương thật là vui. Ta Bà đau khổ luân hồi chẳng dứt, Tây Phương an vui kiếp số không cùng.

Nhất định đừng nói khổ mà không biết
khổ, nói khổ thì dễ dàng, chịu khổ thì thật là khó khăn. Một vài điều
khổ nho nhỏ đã cảm thấy khó chịu rồi, huống chi những nổi khổ cùng cực.

Không thể nghe vui mà không tin là vui,
lời Phật không tin thì lời ai đáng tin? Người trung tín ở thế gian nói
một câu mà mọi người còn không nghi, huống chi lời Phật nói.

Lành thay! Lành thay!

Gấp sớm quay đầu,

Phát tâm niệm Phật.

II. KHUYÊN THẬT TÂM NIỆM PHẬT

Các vị Thiện nhân! Nay đã phát tâm niệm Phật, cần phải thật tâm mà niệm, không nên hữu danh vô thật.

Nói chung, người không có căn lành quyết
không thể niệm Phật, vì thế người xưa nói: “Nghe Phật Pháp khó, được
lòng tin chân thật càng khó”. Nay có thể phát tâm niệm Phật, căn lành
này phải cố gắng làm tăng trưởng trong từng giờ từng khắc, không nên
chính mình tự lừa dối mình.

Còn như niệm Phật mà thông suốt cả Tông
Giáo, Sự Lý viên dung, đã không chấp Lý bỏ Sự, cũng không ở ngoài Sự mà
thấy Lý. Những người này đối với các thuyết Sự nhất tâm, lý nhất tâm rõ
ràng không nghi, quyết sẽ lên Thượng phẩm Thượng sanh, đài vàng tiếp
dẫn, hoàn toàn chẳng cần người khác khuyên bảo khen ngợi. Tôi cũng không
cần phải nói rườm rà.

Nay chỉ đối với người niệm Phật ở nơi Sự, phân làm ba hạng:Hạng thứ nhất:


Lòng tin chân thật thiết tha, chân chân thật thật, nhất tâm niệm Phật.

Tuy cùng mặc áo, ăn cơm, làm việc, buôn
bán bình thường nhưng chỉ tin một việc này, đi cũng A Di Đà, ngồi cũng A
Di Đà, dù bận rộn như tên bắn cũng không rời A Di Đà, tinh tấn chẳng
lùi. Hôm nay cũng như thế, ngày mai cũng như thế, năm nay cũng như thế,
năm sau cũng như thế.

Hạng người này, Đức Phật nhất định hộ niệm, lúc mạng chung người ấy nhất định vãng sanh thế giới Cực Lạc.

Hạng thứ hai

Hoặc tâm không chuyên nhất, họ cũng biết
sự lợi ích của niệm Phật nhưng tục niệm nặng nề, chánh niệm, cạn mỏng,
vừa mới niệm Phật thì trong tâm lại nghĩ việc khác, một nóng mười lạnh,
niệm một ngày lại bỏ mười ngày.

Niệm Phật giống như hạng người này, dù niệm đến già cũng không được gì, chẳng qua chỉ là gieo trồng căn lành mà thôi.

Đời sau có duyên chạm đến điểm căn lành này thì bắt đầu mới chân thật tu hành một phen mới mong có được thành tựu.Hạng thứ ba:


Miệng niệm, tâm không niệm. Người này vốn chẳng biết sự lợi ích của niệm Phật mà chỉ hâm mộ danh tu hành.

Hôm nay ở trong hội Phật này đi theo một
người niệm một ngày, ngày mai ở trong hội Phật kia đi theo người niệm
một ngày, tuy là có danh niệm Phật một ngày nhưng kỳ thật chỉ là qua
suông. Thời gian nói chuyện phiếm thì nhiều, thời giờ niệm Phật thì ít. Ở
trong Phật đường vốn đã có tham sân si ái, ra khỏi Phật đường tất tránh
không khỏi việc tham sân si ái.

Người này so với hạng thứ hai kém hơn nhiều.

Ba hạng người nói trên, hạng thứ nhất
rất ít, hạng thứ ba cũng không nhiều lắm, chỉ có hạng thứ hai mọi người
dễ phạm vào. Do chúng sanh cõi Ta Bà bị vật dục che lấp, vọng niệm khó
trừ cho nên mới như thế.

Thử nghĩ, lúc làm tất cả việc đời, nếu
có thể chuyên tâm nơi đây còn không phân tâm nơi kia. Thậm chí mắt chẳng
biết sắc, tai chẳng biết tiếng, thân chẳng biết sự xúc phạm, làm suốt
đêm ngày, đó chính là khuôn mẫu của sự dụng tâm chân thật. Niệm Phật cần
phải như thế mới có thể đắc lực.

Khổ nỗi chỉ dựa vào cách niệm tán loạn
lười biếng ấy của ông thì tuy gieo được một chút căn lành, nhưng e cội
ác sâu dày, căn lành cạn mỏng, dù cho một đời không có ác nghiệp, đâu
bảo đảm được đời sau ông không làm ác.

Do điều ác che lấp việc lành nên tuy
gieo trồng căn lành nhưng khó mà phát sanh. Hơn nữa, chẳng biết mấy đời
mấy kiếp mới được thoát khỏi. Đâu chẳng phải rất là thống khổ sao?

Phải nên gấp rút phát khởi tâm khẩn
thiết chân thật, phát khởi sức lực dũng mãnh, duyên đời có thể buông bỏ
thì buông bỏ, mạng người vô thường quyết đừng lưu luyến mà tự làm lầm
mình.

Dù có điều chưa thể buông bỏ, cũng chẳng
ngại ông niệm Phật. Ví như, ông có một việc khẩn thiết ở nơi lòng, tuy
làm việc khác nhưng vẫn không sao quên được việc khẩn thiết ấy.

Có thể niệm Phật như thế thì tự nhiên
không có tạp niệm; cũng không đến nỗi một ngày nóng mười ngày lạnh, đó
là vì tâm không chân thật khẩn thiết.

Còn có người tâm qua chân thật khẩn
thiết lại bị ma nhiễu loạn, chẳng được tự do. Công đức lợi ích của niệm
Phật họ cũng biết thật sự, rất tin tưởng; phương pháp niệm Phật họ cũng
nghe nhiều thấy rộng, nhưng công phú niệm Phật lại không thể thực hành
đầy đủ.

Họ nói với người tâm phải chuyên nhất, nhưng chính mình lại tạp niệm không dứt.

Họ nói với người mạnh mẽ tinh tấn, nhưng chính mình lại thường thường lười biếng.

Họ nói với người tâm sanh tử khẩn thiết, nhưng chính mình lại nhàn rỗi lơ là.

Họ nói với người nhiều thứ phương tiện, nhưng chính mình lại vì người quên mình.

Đó là vì lý do gì?

Bởi vì người này kiếp trước hoặc đời nay
từng gieo trồng căn lành, cho nên trong tâm sáng tỏ, tương đối có thể
hiểu biết chút ít.

Lại do thuở xưa nghiệp nặng cho nên bị ma nhiễu loạn. Có
ma bên trong, có ma bên ngoài. Ma bên trong là trong tâm khi tỉnh lúc
mê, tất cả tham sân si ái, tâm này vừa lìa thì tâm kia lại khởi. Ma bên
ngoài là gặp cảnh khó khăn đủ mọi chướng duyên bức hại thân tâm, chẳng
được an ổn.

Nếu không may gặp ma sự thì nên
đối trước Phật phát nguyện, siêng năng cầu sám hối, tiêu trừ lỗi lầm
trước kia. Người tu hành xưa nay đều gặp việc này, song quan trọng ở chỗ
tâm niệm Phật chẳng nhân ma sự mà thối lui. Lập chí kiên định, trăm khó
không sờn, mặc cho mọi thứ chướng duyên một câu Phật hiệu này quyết
chẳng rời tâm ta.

Sức ma tuy mạnh, dựa vào vạn đức
hồng danh này chống cự với nó, chẳng tính lợi hại sống chết chỉ lo
chuyên niệm, niệm sáu chữ, niệm bốn chữ, niệm lớn, niệm nhỏ, niệm rõ,
niệm thầm, niệm lúc hành đạo, niệm khi lễ bái, đi đứng nằm ngồi cũng
niệm, khi vui niệm, lúc buồn cũng niệm, sáng tỏ niệm, hôn trầm cũng
niệm. Niệm đến mủi lòng thương cảm, niệm đến lửa tắt tro tàn, niệm đến
quỷ thần khâm phục, niệm đến chư Thiên hoan hỷ, niệm đến ma quỷ đầu
hàng.

Một câu Phật hiệu làm tiêu nghiệp chướng trong muôn kiếp ngàn đời; một câu Phật hiệu là nhân duyên phát khởi bốn ân ba cõi.

Công phu niệm Phật bền bỉ mãi
giống như ép mè, tiếng chày giã càng thêm mạnh mẽ cho đến lúc ra dầu;
thuyền khi gặp sóng to, tiếng mái chèo càng thêm kiến quyết; vạt nước
sôi ở phía sau, ao sen ở phía trước, tuy có ngàn vạn người ngăn trở ta
niệm Phật, thề không thối lui, lâu ngày dài tháng tất được lòng từ bi
của Phật âm thầm trợ giúp, chướng duyên tiêu tan, thanh tịnh duyên thành
tựu. Phật chẳng phụ lòng người, ắt làm mãn nguyện chúng sanh.

Các vị Thiện nhân! Người nghiệp
chướng nặng nề còn như thế thì người nghiệp chướng cạn mỏng tất có thể
biết được. Người có nghiệp chướng mà còn như thế thì người không nghiệp
chướng ắt cũng có thể biết rõ.

Lành thay! Lành thay!

Mọi người nên gắng sức, Thật tâm mà niệm Phật.


III. KHUYÊN CẦU SANH TỊNH ĐỘ

Các vị Thiện nhân! Nay đã thật tâm niệm
Phật thì phải phát nguyện cầu sanh Tịnh độ, không thể chỉ mong cầu phước
báo. Người đời nghe câu nói này chưa khỏi ngạc nhiên kinh lạ. Họ nghĩ
tu hành vốn là mong cầu phước, niệm Phật được phước chính là việc vừa
lòng thỏa ý, tại sao lại không muốn phước báo?

Nếu nói Tịnh độ, lẽ nào bọn phàm phu chúng ta có thể vãng sanh? Huống chi công hạnh cạn mỏng làm gì được vãng sanh?

Các vị thiện nhân! Những tư tưởng ấy rất sai lầm, phải biết phước báo có lúc hết.

Thử xem người đời, hoặc ông bà giàu có,
con cháu nghèo hèn, hoặc lúc trẻ giàu có, đến già nghèo hèn, đâu không
phải là phước báo có khi hết. Không chỉ vậy, đời nay tu hành đời thứ hai
hưởng phước, đời thứ hai không tu đời thứ ba lại chịu khổ. Hoặc có súc
sanh lúc quả báo hết mới được thân người, vừa được làm người bị phạm lỗi
lầm lại rơi xuống loài súc sanh. Lên xuống bất định cho nên gọi là nổi
chìm trong biển khổ.

Không chỉ như thế, hoặc người có tài sản
nhưng không con; hoặc có con mà không có tài sản; hoặc được sống lâu
nhưng lại lẻ loi nghèo khổ; hoặc thông minh nhưng chết sớm; hoặc giàu có
mà ngu dốt; hoặc sang trọng mà bị tai ương; hoặc tự thân ít bệnh mà
quyến thuộc điêu linh; hoặc gia đình tạm an, thân mình bệnh tật. Có cái
này lại thiếu cái kia, cho nên gọi cõi này là thế giới không hoàn mỹ.
Ông cho rằng phước báo là cái vừa lòng thích ý hay sao?

Nếu sanh về Tây Phương thì không như
thế. Hoa sen hóa sanh, thân thể thanh khiết, tướng mạo đoan chánh, trong
tâm đầy đủ trí tuệ không có phiền não, y phục và thức ăn tự nhiên hóa
hiện, không bệnh không già, theo Phật tự tại tiêu diêu an dưỡng. Tuổi
thọ của con người ở đó lại vô lượng, từ đây tiến thẳng đến chỗ thành
Phật đạo không còn đọa lạc. Ngoài ra biết bao niềm vui vẻ nói không thể
hết. Những điều trên là do chính Đức Phật nói trong kinh Di Đà và các
kinh điển Đại thừa.

Do đây mà xét, sự giàu sang ở thế gian
trong chớp mắt liền trở thành không; niềm vui vẻ nơi Tây Phương vô cùng
vô tận. Sao không gấp rút phát nguyện cầu vãng sanh?

Nếu nói ta là phàm phu e không thể vãng
sanh, nên biết Đức Phật Như Lai chính vì bọn phàm phu chúng ta nghiệp
chướng sâu dày, trí tuệ cạn mỏng, nếu tu pháp môn khác đều là ra khỏi ba
cõi theo chiều dọc, e trong một đời không thể thoát khỏi sanh tử. Thế
nên đặc biệt mở ra một pháp môn niệm Phật, mong người vãng sanh để mãn
tâm nguyện độ hết chúng sanh của Ngài. Tại sao ông lại tự vứt bỏ mình,
chẳng suy tư để phấn phát, nỡ cô phụ tấm lòng từ bi của Chư Phật như
thế?

Nếu cho rằng công hạnh cạn mỏng, nên
biết Vạn đức Hồng danh không có điều thiện nào mà chẳng thâu nhiếp,
không có điều ác nào mà chẳng tiêu diệt. Đây chính là công hạnh lớn cùng
cực, sâu cùng cực, rộng cùng cực, viên mãn cùng cực. Cho nên niệm Phật
một tiếng có thể diệt rừ vô lượng tội nặng trong tám mươi ức kiếp; không
thể xem niệm Phật là việc tầm thường, chẳng có gì đặc biệt.

Phải biết người niệm Phật hoàn toàn
nương vào sự nhiếp thọ nơi nguyện lực đại bi của Phật A Di Đà. Ban đầu
Phật A Di Đà có bốn mươi tám nguyện, mỗi nguyện mỗi nguyện đều là vì cứu
độ mọi người. Nguyện thứ 18 nói rằng: “ Khi Tôi thành Phật, chư
Thiên nhân dân trong vô lượng thế giới khắp mười phương, chí tâm tin
tưởng ưa thích, muốn sanh về nước Tôi, niệm danh hiệu Tôi mười lần ắt
liền vãng sanh, chỉ trừ những kẻ phạm tội ngũ nghịch, chê bai chánh
pháp. Nếu không được như nguyện này, Tôi quyết không thành Phật”.

Do Đức Phật có đại nguyện này nên khi
nhất tâm xưng niệm danh hiệu Phật A Di Đà thì trong ao thất bảo ở Tây
Phương liền mọc một đóa hoa sen, nêu tên người ấy, ngày sau thác sanh
trong đó, lúc lâm chung Phật A Di Đà cùng hai vị Bồ Tát Quan Ấm Thế Chí
hiện thân tiếp dẫn.

Từ xưa đến nay, người được vãng sanh
không thể tính hết. Hoặc có người dự biết trước ngày giờ lâm chung và
đến lúc ấy tự nói thấy Phật Bồ Tát liền an nhiên mà qua đời. Hoặc có
những người bên cạnh đồng thấy áng sáng lành, cùng nghe mùi hương lạ và
tiếng nhạc du dương. Hoàn toàn chẳng phải không có chứng tích, những
việc ấy đều có ghi trong các truyện vãng sanh.

Hiện nay người niệm Phật chân thật khẩn
thiết rất ít, cho nên vãng sanh không nhiều. Mọi người ít thấy điềm lành
vãng sanh, do đó không tin sâu rộng, trăm dặm có một người. Người trong
cả trăm dặm ngàn dặm được vãng sanh này đâu chỉ là phàm phu? Mười năm
có một người, năm năm có một người, những người vãng sanh trong mười
năm, năm năm này đâu chỉ là kẻ phàm phu? Những người vãng sanh này lẽ
nào đều có công hạnh trong ba A tăng kỳ kiếp hay sao? Chẳng qua chỉ là
họ có thể dụng tâm chân thật khẩn thiết mà thôi!

Trong kinh A Di Đà nói rõ:

“Nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhân
nghe nói về Phật A Di Đà liền chấp trì danh hiệu hoặc một ngày cho đến
bảy ngày nhất tâm không loạn động, liền vãng sanh về thế giới Cực Lạc”.

Đó đều là do đại lực đại nguyện của Phật
A Di Đà. Ví như một chiếc thuyền lớn, chẳng luận là vật gì chỉ cần để
lên thuyền thì được đến bờ bên kia. Cho nên người xưa nói: “Học đạo các môn khác như kiến bò lên non cao, niệm Phật cầu vãng sanh tợ đi thuyền thuận nước”.
Đi thuyền thuận nước lại gặp gió xuôi, đâu chẳng phải đã nhanh chóng
còn thêm nhanh chóng, đó chính là đạo lý nhờ vào nguyện lực của Phật.

Các vị Thiện nhân! Thuận nước, thuận gió
là việc sau khi đã lên thuyền. Nếu ông chẳng chịu lên thuyền thì biết
làm thế nào? Cho nên chính mình cần phải có nguyện lực chuyên thiết.

Hiện nay người niệm Phật hoặc vì bệnh
khổ mà phát tâm; hoặc vì bảo hộ gia đình; hoặc vì hiện tại tiêu trừ tai
nạn, kéo dài tuổi thọ; hoặc vì vọng cầu giàu sang ở đời sau, ít có ai vì
việc lớn sanh tử mà cầu vãng sanh Tịnh độ.

Như người đi sang phương Nam hay qua
phía Bắc, phải có phương hướng dự định. Dự định sang phương Nam, khi ra
khỏi cửa quyết chẳng đi về phía Bắc. Nay ông không phát nguyện cầu sanh
Tịnh độ, đến lúc lâm chung làm sao được vãng sanh?

Đó là nói người không phát nguyện cầu
vãng sanh. Lại còn có người phát nguyện nhưng không chuyên thiết, nên
miệng cũng nói nguyện sanh Tây Phương, trong lòng lại luôn tham đắm vật
dục. Tuy ngẫu nhiên phát nguyện cầu sanh nhưng hoàn toàn chẳng thể trọn
đời như một ngày, được sanh thì tốt không vãng sanh thì thôi, hoàn toàn
chẳng có công phu chi thiết thật, như thế đâu khác gì không phát nguyện.

Than ôi! Chúng sanh trong thế giới ác
trược tham quyến phồn hoa, cam tâm sa đọa, chẳng cầu giải thoát, thật
không biết phải làm sao?

Nói chung, pháp môn niệm Phật chẳng thể
nghĩ bàn, sự vui vẻ ở Tây Phương không có gì so sánh được. Niệm Phật cầu
vãng sanh chính là phù hợp với tâm Phật. Nguyện sanh thì vãng sanh,
không nguyện thì không vãng sanh. Nguyện không chuyên thiết thì cũng như
không nguyện. Chẳng phải Phật không độ, chỉ vì ông không quyết chí.

Nếu đem pháp môn chẳng thể nghĩ bàn này
mà tìm cầu phước báo nhỏ bé ở thế gian, ví như lấy hạt minh châu bắn
chim sẽ. Thật là đáng tiếc thay!Lành thay! Lành thay!
Chân thành phát nguyện.
Cầu sanh Tịnh độ.


IV. KHUYÊN TU CHÁNH HẠNH VÀ TRỢ HẠNH

Các vị Thiện nhân! Nay đã cầu sanh Tịnh
Độ, phải tu hai hạnh chánh và trợ để lúc mạng chung được vãng sanh,
chẳng những quyết định không nghi mà còn tăng cao phẩm vị.

Tu chánh hạnh tuy có nhiều môn nhưng nói
chung chú trọng ở một pháp Trì danh, bởi Trì danh dễ mà công hiệu cũng
dễ. Bậc cao đức ngày xưa ở trong chánh hạnh Trì danh mở ra ba môn Tín –
Hạnh – Nguyện. Ở phần trước đã sơ lược trình bày đầy đủ, nơi đây lại dẫn
bốn điều, mong người có chí tham khảo để thực hành.

1. Dốc lòng tin lời Phật:

Ông nghĩ rằng từ vô thỉ đến nay luân hồi
trong sáu nẻo không thể giải thoát, đời nay sao lại may mắn phát tâm
xuất thế này? Lại còn may mắn được nghe pháp niệm Phật vãng sanh, cực kỳ
dễ dàng, cực kỳ thắng tắt mà còn do dự không quyết định, bệnh này do
lòng tin Phật chưa chân thành tha thiết nên mới như vậy.

Phải biết trí tuệ, thiền định, giới
luật, kiến thức, sức mạnh thần thông, từ bi khổ hạnh, còn có ai hơn Phật
nữa chăng? Thế thì pháp mà Phật nói quyết định không sai trái, quyết
định chẳng làm lầm lạc người. Do đó gọi lời Phật là lời nói chân thật,
là lời nói không lừa dối.

Đức Phật nói, người cực ác lúc sắp lâm
chung thành tựu mười niệm cũng được vãng sanh. Mọi việc làm trong cả đời
của ông chưa hẳn đến nỗi xếp vào hạng cực ác, thường ngày trì danh lại
hơn mười niệm. Nếu chẳng được vãng sanh tức là Đức Phật làm lầm lạc
người, dẫn người đi sai đường, lẽ nào lại có việc đó?

Nay ông chỉ cần tin chắc thật, niệm niệm
chuyên thiết, ngày ngày chẳng kể, lần hồi đến lúc lâm chung chánh niệm
cầu vãng sanh, hoàn toàn chẳng điên đảo thì nhất định được vãng sanh
không nghi. Ví như trồng dưa quyết định được dưa, trồng đậu quyết định
được đậu, lại như dùng bùi nhùi lấy lửa, đá nam châm dẫn kim, chỉ cần cơ
cảm hợp nhau quyết định được ứng nghiệm, tự mình quyết đừng phát sanh
sự chướng ngại mà không thể tiến tới trước.

Nếu nghi ngờ sâu nặng, tuy nghe nói như
thế nhưng rốt cuộc vẫn cảm thấy hồ nghi. Đó là do nghiệp chướng mạnh mẽ,
phải thường để khởi chánh niệm, lại thêm sớm chiều sám hối, lâu ngày
dài tháng tự nhiên có thể hiển bày trí tuệ. Tin chắc không nghi thì việc
niệm Phật cũng mười phần đắc lực.

Đây là điều trọng yếu thứ nhất mở đầu để phát khởi niềm tin nơi chánh hạnh.

2. Gần gũi bậc Thiện trí thức:

Niệm Phật tuy là việc rất dễ dàng nhưng
niệm không đắc lực thì cảm thấy không có mảy may lợi ích. Khi gặp cảnh
duyên chẳng thuận liền phát sanh sự thối lui lười biếng. Hoặc nghe các
pháp Thiền Quán, lại suy nghĩ muốn Tham thiền tập Quán thay đổi pháp
môn.

Nếu không gặp thầy lành bạn tốt cảnh
sách bình luận xét định thì nhất định sai lầm không ít. Thế nên, tu hành
tuy chính mình cần phải dụng công nhưng hoàn toàn nhờ vào lực của bậc
Thiện tri thức. Trong kinh nói: “Bậc Thiện tri thức là nhân duyên
hoàn toàn để được đạo. Nếu như tự mình ứng dụng công phu tu sai lầm thì
mình nhờ Thiện tri thức chỉ điểm trở về chân chánh; tự mình công phu
lười biếng thì nhờ Thiện tri thức cảnh giác sách tấn. Những điều mình
không biết thì nhờ Thiện tri thức nói rõ; những điều mình đã biết phải
nhờ Thiện tri thức ấn chứng”. Nếu người thông hiểu văn nghĩa thời
nên nghiên cứu kinh giáo, tăng trưởng lòng tin Tịnh độ, cũng phải cùng
với Thiện tri thức luận rõ, tìm xét một cách thiết thực mới tránh khỏi
vướng mắc vào sự hiểu biết mà tự lầm lạc.

Pháp sư Tĩnh Am nói:

“Tài nghệ nhỏ ở thế gian còn không
thể không có thầy bạn, huống gì niệm Phật là pháp môn vượt thoát sanh
tử. Nếu không có Thiện tri thức thì biết từ đâu mà khai phát? Ai dẫn
dắt? Một niệm bất giác liền bị đọa lạc, sai lầm không nhỏ. Đến lúc lâm
chung, bậc Thiện tri thức lại càng thêm quan trọng”.

Hòa thượng Thiện Đạo nói:

“Phàm tất cả người mạng chung muốn vãng
sanh Tịnh độ thì cần phải không được sợ chết. Thường nghĩ thân này nhiều
đau khổ, bất thanh tịnh, nghiệp ác trùng trùng xen tạp. Nếu được bỏ
thân hình nhơ nhớp này, siêu sanh Tịnh độ thì thọ hưởng vô lượng niềm
vui, giải thoát con đường khổ đau sanh tử. Như vậy mới vừa ý, như cởi bỏ
chiếc áo nhơ xấu được thay vào y phục quý đẹp. Chỉ nên buông bỏ thân
tâm đừng sanh lòng lưu luyến.

Hễ gặp lúc có bệnh thì nghĩ nhớ về vô thường, nhất tâm niệm Phật đợi cái chết đến.

Dặn dò người nhà và người lo bệnh vì tôi
mà niệm Phật, không được nói việc tạp nhạp hằng ngày, sắp mạng chung
thân thuộc không được khóc lóc rơi lệ và phát ra lời than thở ảo não,
hoặc loạn tâm thần mất đi chánh niệm, chỉ nên đồng thanh niệm Phật trợ
giúp vãng sanh, đợi khi hơi ấm hết rồi, lâu sau mới có thể bi ai than
khóc.

Vừa có mảy may tâm luyến tiếc như thế
liền trở thành chướng ngại chẳng được giải thoát. Nếu được người hiểu rõ
Tịnh độ thường đến sách tấn thì rất là may mắn.

Tôi thường thấy người đời lúc bình
thường niệm Phật cầu sanh Tây Phương, nhưng đến lúc lâm chung lại sợ
chết, hoàn toàn chẳng nói đến việc vãng sanh giải thoát. Chết là việc
trọng đại tự mình cần phải gắng sức!”.

Xem Hòa thượng Thiện Đạo khai thị như
thế, có thể biết đây là mấu chốt trọng yếu. Trước phải gần gũi bậc Thiện
tri thức, mới mong lúc lâm chung được sức mạnh tương trợ.

Đây là điều trọng yếu thứ hai cảnh sách huân tu nơi chánh hạnh.

3. Thường thêm tinh tấn:

Tinh tấn có nhiều dạng, như công khóa mỗi ngày và pháp Thập niệm sẽ nêu ở phần sau.

Mỗi ngày hạn định bao nhiêu cầu Phật
hiệu, đó là tùy theo sự trù tính trong hoàn cảnh bận hay rãnh của mỗi
người. Lập định khóa trình suốt đời này, mỗi ngày cũng không để gián
đoạn, đó gọi là thường hằng tinh tấn.

Gặp lúc thanh nhàn, hoặc mỗi ngày một
đêm, cho đến bảy ngày, hai mươi mốt ngày, bốn mươi chín ngày, hạn định
thời gian chuyên niệm để mong nhanh chóng chứng đắc tam muội, đó gọi là
mạnh mẽ tinh tấn.

Phương pháp niệm Phật không luận là một
người hay nhiều người niệm, ngồi xếp bằng hay kinh hành niệm, trì thầm
hay niệm ra tiếng, đều phải nhất tâm nắm chặt danh hiệu Phật, mỗi chữ
mỗi chữ rõ ràng, vừa cảm thấy lờ mờ liền gấp rút để khởi sự tỉnh giấc
soi chiếu. Hoặc rơi vào vô ký, hoặc trôi theo vọng tưởng, lần lượt tỉnh
giấc, lần lượt để khởi, đem một câu Phật hiệu này huân vào áp bức ý căn,
đoạn dứt hôn trầm tạp niệm, đó là con đường chân chánh của pháp niệm
Phật.

Không thể quá gấp, gấp thì khó được lâu
dài; không thể quá hưỡn, trì hưỡn thì dễ rời rạc. Lại không thể trông
mong nhập định, hoàn toàn chẳng để khởi ý niệm.

Nếu buông bỏ không niệm nơi miệng rất dễ
rơi vào chỗ hôn trầm nhẹ. Bởi vì niệm Phật quan trọng ở nơi nhất tâm
không loạn động, lúc sắp lâm chung hoàn toàn nhờ vào niệm này mà vào
thẳng thai sen. Người niệm Phật không thể không biết. Đến khi đạt tới
chỗ nhất tâm cùng cực thì chẳng mong Thiền định hiện tiền mà cũng tự
hiện, đây là khi công phu thuần thục, hoàn toàn khác xa với người buông
bỏ không niệm nơi miệng rơi vào chỗ hôn trầm nhẹ. Nên nghiền ngẫm suy tư
kỹ điều này!

Còn như Thể cứu, niệm tức là vô niệm thì
không ngại vô niệm mà niệm. Một niệm này tức là Tam đế: Không, Giả,
Trung; tức là bốn pháp giới Sự Lý; tức là hai môn quán Duy thức, Duy
tâm; tức là tâm mầu nhiệm Niết Bàn, Thật tướng Vô tướng. Đó chính là
pháp niệm Lý nhất tâm của bậc thượng căn, nhưng cũng không rời nhất tâm,
nắm chặt câu Phật hiệu, mỗi chữ mỗi chữ rõ ràng mà niệm.

Đây là điều trọng yếu thứ ba của phép tắc Trì danh nơi chánh hạnh.

4. Phát nguyện chuyên cần, nhớ nghĩ thiết tha:

Lấy công đức niệm Phật này cầu sanh Tịnh
độ, đó là nguyện. Nhưng phải luôn luôn khẩn thiết nguyện cầu; đối với
tất cả việc lành hồi hướng; đối với tất cả việc ác sám hối hồi hướng.
Tùy lúc tùy việc đều nguyện về Tây Phương thì nhân duyên Tịnh độ thuần
thục, lúc lâm chung vãng sanh, cũng như xe nhẹ đường quen không có chút
gì trở ngại.

Còn như nhớ tưởng Phật Di Đà, càng là sự thiết yếu của pháp niệm Phật.

Chương Đại Thế Chí trong kinh Lăng Nghiêm nói: “Nhớ Phật, niệm Phật, hiện tại tương lai nhất định thấy Phật”.
Nhớ nghĩ như việc khẩn thiết ràng buộc trong lòng; hoặc nhớ nghĩ sự
trang nghiêm về y báo và chánh báo của Phật Di Đà, quán tưởng Phật Bồ
Tát, Pháp thân, Báo thân, Hóa thân và các tướng bạch hào, duỗi tay, ánh
sáng tròn đầy, Hóa Phật, hoa sen; hoặc nghĩ nhớ công đức, thệ nguyện từ
bi của Phật Di Đà thương xót chúng ta biết bao, cứu vớt tất cả chúng
sanh.

Nghĩ tưởng thiết tha, nhớ mãi không
quên, ở trong Trì danh chẳng ngại chuyển đổi lần lượt, nhớ niệm Phật,
tinh thần dung hội nơi đó, đây chính là nhất tâm không loạn động.

Nhất định đừng bảo rằng, ý niệm xen lẫn
mà tự phát sanh nghi ngờ lo ngại. Bởi nhất tâm nghĩa là chuyên chú nơi
một cảnh, ví như những kẻ mưu tài hiếu sắc, tinh thần hồn phách muôn thứ
tính toán đều qui nơi một việc, ắt mong tới tay rồi mới thôi, như thế
đâu chẳng phải nhất tâm rồi sao? Thế nên người niệm Phật trong lúc vội
vàng vẫn thường không quên Phật, lâu dần trở thành thuận thục, tự nhiên
thường nghĩ nhớ, có thể ngăn chặn tất cả ý niệm ác, thành tựu tất cả
công đức của nhân thanh thanh tịnh.

Bậc Cao đức ngày xưa có nói bài kệ:“Lâm chung không thể quán và niệm
Chỉ sanh khởi ý biết có Phật,
Người này hơi đứt liền vãng sanh
Kinh Đại Pháp Cổ nói như thế”.


Bởi vì lúc lâm chung không thể quán
niệm, chỉ biết được trong lòng có Phật liền như ý mà vãng sanh, huống
chi nhớ niệm không quên. Đó là điều trọng yếu thứ tư nhớ nguyện chuyên
thiết nơi chánh hạnh.

Có thể đầy đủ bốn chánh hạnh nói trên
thì việc vãng sanh đã quyết định không còn nghi ngờ. Song, còn phải tu
rộng rãi sáu trợ hạnh mới được lợi ích thù thắng.

Cõi Ta Bà như biển khổ, niệm Phật như
ngồi trên thuyền, vãng sanh Tịnh độ như đến bờ bên kia, trợ hạng như
cánh buồm, mái chèo, tiền lộ phí. Có cánh buồm, mái chèo, tiền lộ phí
thì thuyền này một khi đi sẽ không gì trở ngài, tiến thẳng đến bờ bên
kia.

Những gì là trợ hạnh?

1. Lễ kính Tam Bảo:

Năm vóc chuyên cần, tu rộng rãi về sự cúng dường, dù là việc bổn phận của người tu hành.

Người đời niệm Phật phần nhiều lười
biếng, không chỉ hằng ngày chẳng thường lễ bái, thậm chí gặp Phật cũng
không lạy, còn như tất cả sự cúng dường phần nhiều thiếu sót.

Lý do chẳng qua là vì miệng niệm thì dễ,
thân lễ thì khó; nói suông thì dễ, ra sức thực hành thì khó. Chẳng biết
rằng, việc khó làm mà có thể làm được, điều đó mới đáng quý.

Tuy nói tu hành ở bên trong, chẳng phải ở
bên ngoài nhưng đáng vẻ cung kính ở bên ngoài cũng không thể thiếu. Vả
lại, ở ngay nơi bên ngoài có thể chứng tỏ bên trong, cho nên người xưa
nói: “Người tu hành chân thật xem hình vẽ tượng gỗ đồng với Phật
thật, thương như cha mẹ, kính như quân vương, sớm chiều yết kiến, hết
lòng thành kính, lạy xuống như núi đổ, đứng lên tợ mây thăng, ra thì
chấp tay vái chào. Người mà chấp tay vái chào thì dù xa trăm ngàn dặm
nhưng cũng như thường ở trước mặt”.

Khi ăn lúc uống trước phải nên cúng dường. Trong Văn Long Thơ Tịnh độ nói: “Cúng Phật, trai tăng, dâng hương, hiến hoa, treo phan, xây tháp, các việc sùng phụng Tam Bảo đều có thể hồi hướng Tây Phương”.
Huống gì người cầu vãng sanh Tịnh độ, đã là đệ tử Tam Bảo nếu không
kính trọng Tam Bảo thì tâm cầu vãng sanh ấy ắt không chân thật khẩn
thiết. Thế nên mọi người phải dốc hết tâm lực, quyết đừng lười biếng lơ
là.

2. Sám hối:

Sám là ăn năn lỗi đã qua, hối là chừa bỏ
những lỗi lầm về sau. Người tu hành lấy sám hối làm chính yếu. Bồ Tát
Phổ Hiền còn có lời nguyện về sám hối, huống gì kẻ phàm phu!

Do từ vô lượng kiếp đến nay, ba nghiệp
thân miệng ý gây ra những lỗi lầm sâu nặng, đều có thể trở thành nhiều
sự chướng ngại nên gọi là nghiệp chướng. Nếu không sám hối thì nghiệp
chướng không tiêu trừ, ví như áo nhơ cần phải giặt giũ, ví như gương
dính bụi cần phải lau chùi. Nhơ hết thì áo sạch, bụi hết thì gương sáng,
nghiệp chướng không còn thì thân tâm thanh tịnh.

3. Ngăn ác làm lành:

Trong Văn Long hoàn toàn, lại lễ Phật
niệm Phật, đọc tụng kinh điển Đại thừa, hiểu Đệ nhất nghĩa, lấy đó hồi
hướng Tây Phương tất lên Thượng phẩm Thượng sanh”.

Nói “trai” nghĩa là không ăn thịt, không uống rượu, không ăn ngũ tân.

Nói “giới” nghĩa là không sát sanh, trộm
cướp, tà dâm tức là ba nghiệp của thân; nói dối, nói lời thêu dệt, nói
lưỡi đôi chiều, nói lời hung ác là bốn nghiệp của miệng; tham dục, sân
hận, tà kiến là ba nghiệp của ý. Có thể giữ gìn không phạm đó là mười
điều lành, nếu phạm không giữ gìn đó là mười điều ác.

Giữ bốn giới trước, thêm giới không uống
rượu, đó là năm giới, Người giữ năm giới mà tu Tịnh độ cũng không mất
phần vãng sanh Trung phẩm. Nếu không thể giữ năm giới thì phải giữ gìn
giới sát. Sát sanh là điều đứng đầu trong năm giới. Không sát sanh là
đại thiện, sát sanh là đại ác. Đại sư Liên Trì nói:

Xin khuyên người đời đã là niệm Phật
thì phải y theo lời Phật dạy, phải tích đức tu phước, phải hiếu thuận
với cha mẹ, phải trung thành phụng sự quân vương, anh em phải yêu thương
lẫn nhau, vợ chồng phải quý kính nhau. Phải chí thành thật thà giữ chữ
tín, phải nhu hòa nhẫn nhục, phải công bình chánh trực, phải khéo vun
bồi âm đức, phải từ bi thương xót tất cả, không sát hại sanh mạng, không
lăng nhục người dưới, không áp bức dân thường.

Nếu có tâm không tốt sanh khởi liền
gắng sức niệm Phật, nhất định phải niệm cho thối lui tâm không tốt này.
Như thế mới là người niệm Phật chân chánh, nhất định được vãng sanh.

4. Cắt bỏ tình ái:

Người đời đối với người cốt nhục phần nhiều thường ái luyến. Lại xem tài sản như tánh mạng, cũng đều tham đắm không quên.

Lòng trược thế bên đây nặng nề thì tâm
Tịnh độ bên kia tự nhiên nhẹ mỏng. Đến lúc mạng chung thần hồn ắt đi về
chỗ nặng, ví như một cây to nghiêng nặng về bên nào thì sau này lúc ngã
đỗ sẽ tự nhiên ngã đỗ về bên ấy. Đó là lẽ tất nhiên.

Từ trước đến nay vợ con cốt nhục đều là
có duyên thì tụ hội, duyên hết thì ly tan. Sau khi ly tan, người này và
kẻ kia đều không nhận ra nhau. Như ông từ nhiều đời đến nay, vợ con cốt
nhục không ít nhưng hiện giờ ở đâu? Ông vẫn còn thương yêu họ chăng?
Nghĩ đến đây không thể không lạnh nhạt. Trong đó lại có duyên ác tụ hội,
quyến thuộc tức là oan gia, bất giác âm thầm bị hại, đâu không phải là
thương yêu sai lầm rồi sao?

Còn như các thứ tài sản và mọi điều ham thích, chớp mắt liền trở thành không, càng phải nên nhìn thấu đáo.

5. Cởi bỏ oan kết:

Phàm oán thù chưa hết không nên kết, như
các việc sát sanh, trộm cướp, tà dâm và lòng tham lam sân hận đều là
nhân kết thành oán thù. Có thể cấm ngăn thì không kết, không kết thì
không có oán thù, còn đã kết thì nên cởi mở.

Như quyến thuộc mà trở thành oán thù,
người ngoài bỗng nhiên chống đối mình, cho đến chó cắn rắn mổ chẳng phải
là không có nguyên nhân, đều do oan trái từ trước, cần phải hoan hỷ
chịu đựng cởi mở với chúng. Quyết không thể bên kia qua bên đây lại,
càng kết càng sâu.

Tuy Tịnh độ là pháp môn vượt thoát theo
chiều ngang, nhưng nếu có thể quyết tâm cầu vãng sanh thì dù cho kẻ oán
thù lớn nhất cũng không thể ngăn trở ta vãng sanh. Nhưng cứu xét kỹ thì
chẳng bằng sớm nên cởi mở thì sẽ cảm thấy tâm không ngăn ngại.

Lại phải biết từ nhiều đời nhiều kiếp
đến nay, oán thù không ít, nhân duyên chưa gặp, đâu thể mỗi mỗi đều cởi
mở được hết. Cần phải nhờ vào sự phát nguyện ở trước Phật, nguyện dùng
công đức niệm Phật này làm lợi ích khắp cả oan gia oán thù. Nếu khi ta
thành Phật thì độ những chúng sanh này trước. Dùng tâm từ bi mà tiêu trừ
lòng oán hận cũ của những người kia, lại thêm nguyện lực thì thật có
lợi ích, tự nhiên hóa hận thù thành ân đức.

6. Gắng sức mạnh mẽ:

Hiện nay người tu Tịnh độ cũng có người
chẳng bằng ta, cũng có người hơn ta. Người không bằng ta quyết không nên
so sánh với họ, nói ta hơn họ như thế thì không có tiến bộ. Cần phải so
sánh với người hơn ta, nghĩ rằng ta với họ cùng niệm Phật như nhau, tại
sao họ tinh tấn? T