Từ xưa tới nay, muôn
ngàn người ăn ở hiền lành, phần đông trước khi chết đều bị mê muội, không ai
biết trước ngày giờ chết để tắm gội sạch sẽ, tỉnh táo niệm Phật hoặc biết có
mùi thơm hay nghe tiếng nhạc trên không. Duy chỉ có những người tu Tịnh độ khi
mãn phần có những điều dị thường như trên thì biết chắc hồn về Cực lạc.
Nay tôi xin kể lại sơ
lược một vài sự tích vãng sanh xưa và nay tại nước Tàu và Việt Nam ta để quí vị
Đạo Tâm rộng đường suy xét hầu tu theo Tịnh độ. Chẳng những người tu có kết quả
mà loài thú biết niệm Phật cũng đặng vãng sanh nữa.
1.- Đời Đường bên Tàu,
Cư sĩ Minh Chiêm tuổi già mới tu Tịnh độ. Ông rất tinh tấn ngày đêm niệm Phật
chẳng dứt. Có kẻ nói: ỏõÔng tu muộn quá e không kịp vãng sanhõõ. Ông Minh Chiêm
nói: Niệm Phật từ một tới mười câu còn thấy Di Đà, ta lo chi không đặng vãng
sanh. Sau vì bị bệnh nên ông vào chùa Hưng Thiên, lúc quá Ngọ, ông ngồi chắp
tay xây mặt qua hướng Tây mà niệm Phật. Giây lâu ông nói rằng: Phật với Quan
Âm, Thế Chí đều đến rước ta. Nói xong bái rồi hết thở.
2.- Đời Tống, ba cha
con của Ngụy thế Tử với một quận chúa đều tu theo Tịnh độ, trừ ra phu nhân là
ăn mặn. Sau quận chúa chết yểu: sau khi liệm xong, quàn lại bảy ngày bổng nghe
tiếng la từ trong quan tài ỏõNgộp lắmõõ nội nhà mừng quá cạy nắp quan tài ra,
cùng lúc ấy tiếng nhạc trên không trung trổi lên. Quận chúa bước ra thưa với mẹ
rằng: Thưa mẹ, nước Cực lạc rất vui, trong ao Thất Bửu có nhiều bông sen búp
lớn gần bằng bánh xe, ngoài cánh sen, cái thì nêu tên cha, hai bông nọ còn có
tên hai anh nữa, con kiếm cùng không có tên mẹ nên con xin phép Đức Phật Di Đà
về đây báo tin và khuyên mẹ mau tu Tịnh độ thì sẽ có một bông sen mọc ra dành
cho mẹ cũng như của cha, của hai anh và của con vậy. Phật sẽ đem tòa sen ấy
rước mẹ về cho Liên hoa hóa thân, ở cung đền rất cao. Muốn mặc y phục gì thời
có hiện tới. Muốn ăn vật chi đều có món đó, đựng trong bát thất bảo hiện tới
trước mặt, dùng xong bát biến mất khỏi rửa. muốn nghe nhạc chi thì nhạc ấy vào
tai, bằng không muốn nghe thì nhạc liền dứt. Mỗi người đều có hào quang, muốn
dùng một hương nào có mùi hương nấy. Được dạo xem trăm thứ hoa thơm. Muốn ăn
trái cây chi liền hiện tới khỏi hái, Ngự tửu. Phong cảnh xinh đẹp hơn thế gian
trăm bề. Vả lại không có Nhật Nguyệt Tinh Tú, chỉ có hào quang sáng hơn ban
ngày thập bội. Có bảy thứ chim tốt lạ; có năm sắc lông, tiếng kêu êm ái như
tiếng kệ kinh. Lại mát mẻ như mùa xuân, không có mùa nực và mùa lạnh. Học đặng
Lục thông, thành bậc La Hán, đi dạo trên khắp thế gian.
Tòa sen bay lẹ như
nháy mắt nên con đi về đây mau tợ khảy móng tay đã tới. Việc ở Cực lạc khoái
lạc mười phần kể sao cho xiết. Xin mẹ ráng tu, sau lâm chung Phật rước về đó mà
thấy đủ điều. Con không dám trễ phép, cúi xin bái tạ cha mẹ con lên tòa sen về
nước Cực lạc. Quận chúa tạ xong rồi bước vô quan tài mà nhắm mắt. Mùi sen thơm
ngát, hào quang chiếu sáng xẹt về hướng Tây, tiếng nhạc trên không cũng trỗi
lần về hướng ấy.
Từ đấy phu nhân mới
tinh tấn trường chay, tu theo Tịnh độ niệm Phật hơn chồng con. Sau mỗi người
lâm chung đều biết ngày giờ trước. Đến ngày Liễu đạo, phu nhân ngồi day mặt về
hướng Tây, niệm Phật chưa đủ mười câu đã nghe tiếng nhạc trên không, thấy Phật
rước mình đông lắm. liền khi ấy, bà xuất hồn về cùng chư Phật. Bốn người lâm
chung như vậy thiệt cả nhà có phước, sống hưởng lộc, thác được vãng sanh.
3.- Đời Tống, Dương
Kiệt ở Châu Vô Vi, xưng hiệu Vô Vi Tử, thi đỗ sớm làm quan. Đi điểm tội nhân ở
tỉnh Chiết Giang, vì mộ đạo Phật nên học kỹ phép tham thiền, xem kinh nhiều
lắm. Ông nói với bạn rằng: ỏõChúng sanh nhiều người tối dạ, tham thiền không
đúng uổng công. Trừ ra tu Tịnh độ dễ hiểu, dễ tu. Dầu bao nhiêu kẻ dốt, tu cũng
được vãng sanh.õõ Người có viết Thiên Thai Thập Nghị Luận và Tịnh Độ Quyết Nghi
Tập; giảng rõ phép tu tịnh độ. Tuổi già, ông vẽ tượng Di Đà cao 16 thước mộc
thờ lạy. Đến lâm chung, Phật định ngày rước hồn, ngài ngồi mà viên tịch.
4.- Đời Tùy, có ông
Tống Mãn ở Phủ Thường Châu, niệm Phật một câu; để một hạt đău đen vô hộc. Lâu
năm lường được cỡ 15 giạ. Khai Hoàng niên hiệu thứ tám, tháng chín đãi trai
tăng, các sãi ăn rồi ngồi niệm Phật đến hết thở. Người ta thấy trên trời sa
xuống mùi hương thơm một cách lạ lùng. Có tiếng nhạc trời trên không lần qua
hướng Tây hồi lâu mới dứt.
5.- Đời Đường, có ông
Trịnh mục Khanh, và cả nhà đều niệm Phật. Niên hiệu Khai ngươn, ông bị bệnh
nặng, có người khuyên trở đũa (ăn mặn), ông không chịu. Tay bưng lư hương niệm
Phật cầu vãng sanh Tịnh độ. Xảy ngửi mùi thấy hương thơm nức. Người ông liền
xuất hồn. Cậu là Tô Đỉnh, làm chức thượng thư, chiêm bao thấy ông ngồi trên
bông sen lớn.
6.- Đời Minh Liên, Hoa
thái Công là người nước Việt, thiệt thà ngày đêm niệm Phật chẳng ngớt. Đến lúc
mãn phần liệm vô quan tài chưa kịp đem chôn, bổng nhiên một cánh bông sen mọc
trên quan tài, xóm giềng khen ngợi, mới tin ông không biết chữ mà tu tịnh độ
cũng được vãng sanh.
7.- Ông Trịnh Sanh là
bà con bên vợ của ông Châu an Sĩ (Tác giả quyển Tây Qui Trực Chỉ), tuổi nhỏ học
hay, thói quen hay kiêu ngạo, không tin Phật cho lắm. Ngày kia có bệnh, thấy
quỉ đến, cao lớn dị thường, xưng là oan cừu đời trước. Trịnh Sanh sợ điếng mới
niệm Phật hẳn hòi, cầu vãng sanh cực lạc. Hễ niệm Phật thường thì thôi, nếu hở
ra thấy quỉ nên Trịnh Sanh ráng niệm tới mòn hơi. Người nhà thấy không biết cái
gì mà mờ mờ như mây khói bay lần qua hướng Tây. Tuy không thấy điềm biết trước
và không có mùi hương cùng Thiên nhạc, song cứ lý chắc đặng vãng sanh bởi vì
ông ít khi niệm Phật nên không đặng linh hiển đó thôi.
8.- Tô kỳ Sơn tự Khởi
Phụng, ở Côn Sơn, tuổi thơ quyết chí tham thiền, tìm nhiều thầy thông thái, nên
nghe rành Tịnh độ không dám sát sanh. Tuổi già tu tịnh độ theo bốn thời Tý,
Ngọ, Mẹo, Dậu tụng nhựt khóa không lơi. Mùa đông trời lạnh ôm mền mà ngồi.
Khương Hy năm Kỷ Mão,
ngày 26 tháng 11 giờ Ngọ, ông nói vớI cháu tên Điện Phương rằng: ỏõÔng tu Tịnh
độ đã thành công, Phật mach bảo giờ vãng sanh đã ba bữa trước, ông không muốn
khoe cho chúng biết đêm nay tới giờ Tý ông sẽ được vãng sanh.õõ Lúc canh hai
ông mặc áo dài ngồi trước bàn hương án bảo người nhà niệm Phật tiếp với mình,
qua canh ba tiếng ông niệm Phật nhỏ dần cho tới hết thở.
9.- Ngô kính Sơn ở
cùng xóm với Tô kỳ Sơn. Tuổi ông đã bảy mươi nhưng ông lại muốn học thêm phép
tham thiền. Tô Điện Phương nói với ông: ỏõTuổi ông đã già rồi ông nên tu tịnh
độ cho mau mà chắc vãng sanh hơn tham thiềnõõ. Ông vâng lời niệm Phật ngày đêm
chẳng dứt. Thời gian chưa đầy một năm, bà con ông Ngô kính Sơn đến nói với ông
Tô điện Phương hay rằng: ỏõHồi sớm mai này Ngô kính Sơn thấy ông hộ pháp hiện hình,
tiếp dẫn vãng sanh nên dặn tôi coi chừng ông tắt hơi rồi thì qua cho ông hay mà
tạ ơn khi trước đã khuyên ông tu tịnh độ. Dặn rồi ông ngồi day mặt qua hướng
Tây niệm Phật đến hết thở.õõ
10.- Đời Đường, thầy
Duy Ngạn tu Tịnh độ rất siêng năng. Thấy Quan Âm, Thế Chí hiện trên không thầy
mừng muốn họa chân dung hai vị Bồ Tát, liền khi ấy hai vị hiện đến xin vẽ rồi
biến mất.
Thầy Duy Ngạn nói với
các đệ tử rằng: ỏõ Ta bữa nay được vãng sanh, đứa nào muốn theo ta cho có
bạn?õõ Có một trò nhỏ xin theo, thầy bảo về cho cha mẹ hay, nếu bằng lòng thì
lạy tạ rồi đi cho mau. Cha mẹ đồng tử tưởng nó nói chơi nên cười mà bảo rằng:
ỏõTự ý con theo thầy về Tây phương đặng thì cha mẹ cầu lắm.õõ Đồng tử tắm gội
thay áo lại ngồi gần thầy niệm Phật mới có mười câu rồi hết thở, chết ngồi. Cha
mẹ sững sờ hết nói chi được. Thầy Duy Ngạn cũng lấy làm lạ, đặt bài kệ khen
đồng tử rồi ngồi tịch theo.
11.- Họ Ngô ở tỉnh
Chiết Giang, ông cha đều là tú tài dưới triều Thanh, Thuận Trị năm đầu. Binh
tới vây thành, cha mẹ ông bà đều chạy trốn hết. Ông họ Ngô ấy bị bắt sống dâng
cho Trương tướng quân thâu làm lính hầu mới mười ba tuổi. Nghĩ rằng mình con
nhà học trò, nay làm hèn hạ cũng tội báo tiền căn. Ông liền giác ngộ xin vào
chùa lạy Phật ăn chay trường. Mỗi đêm ông tụng một cuốn kinh Kim Cang và niệm
Phật. đến năm 16 tuổi, Trương tướng quân đem bạc phát lương cho lính, họ Ngô
nhín tiền lương của mình mà thỉnh tượng Đức Phật Di Đà rồi mua đèn hương về
cúng lạy niệm Phật và tụng kinh Di Đà. đến năm Đinh Dậu ngày 22 tháng 10, họ Ngô
bẩm với Trương tướng quân rằng: ỏõTôi muốn về Tây phươngõõ. Tướng quân mắng
rằng nói láo. Bữa sau họ Ngô đến dinh quan đề đốc xin nghỉ phép, Đề đốc giận
giao cho tướng quân đánh đòn 15 roi mà ông không hề than; lại từ giã các quan
đinh rằng: ỏõMùng 1 tháng 11 tôi sẽ về Tây phương.õõ Đến ngày ấy ông tắm gội
sạch sẽ, lúc canh năm mặc đồ xong thắp hương đèn lạy Phật rồi tạ Trương tướng
quân trong thuyền đặng về theo Phật. Trương tướng quân tức giận sai lính đi tới
chỗ chất củi làm giàn thiêu. Họ Ngô lạy hướng Tây ba lạy rồi lên ngồi trên đống
chà bổi niệm Phật rồi ngâm một bài kệ, liền hả miệng ra phun lửa thiêu mình.
Quân lính báo tin, quan tướng các dinh đều tựu lại đưa. Trương tướng quân kính
phục, từ đấy nội nhà ăn chay, tu Tịnh độ theo cách họ Ngô giảng khi trước.
12.- Ông Thẩm thừa
Tiên ở Côn Sơn, tại chợ Tuyên Hóa làm nghề thợ mộc. trên bảy mươi tuổi ăn
trường chay niệm Phật tu tịnh độ. Tuy tay không hở đục và rìu búa mà niệm Phật
chẳng ngừng. Đến năm Khương Hy thứ mười, tháng ba ông biết ngày Phật rước.
Trước ba bữa giã từ bà con bạn hữu và nói ngày giờ mình vãng sanh. Từ giã rồi
sao không thấy rước khác nữa. Ông nói với con dâu rằng: ỏõMai là rằm cha sẽ
vãng sanh Tây phươngõõ. Rạng ngày gội tắm thay áo, ngồi xây mặt về hướng Tây,
trước mặt để ghế thắp hương rồi niệm Phật. Ban đầu niệm lớn, dần dần nhỏ đến
khi mòn hơi.
13.- Đời Đường, vợ của
ông Ôn tịnh Văn ở Tinh Châu, bệnh nằm liệt giường đã lâu. Chồng khuyên niệm
Phật, vợ vâng lời nằm niệm cả năm. Ngày kia chiêm bao tỉnh giấc thưa với chồng
rằng: ỏõ thiếp thấy Phật mach bảo tháng sau sẽ vãng sanhõõ, và dặn cha mẹ chồng
ráng niệm Phật sau chắc vãng sanh như mình. Tới kỳ ngồi dậy niệm Phật bỏ xác.
14.- Đời Tống có Cung
Thị ở huyện Tiền Đường, ngày đêm niệm Phật tụng kinh Di Đà. Sau có bịnh rước
thầy giảng kinh. Giảng chưa rồi, bà ngồi chắp tay hết thở. Có người thiếp già
cũng niệm Phật không ngớt. Đêm nọ Cung Thị về báo mộng, mach bảo rằng: ỏõ Ta đã
về Tây phương Cực lạc, bảy ngày nữa người cũng vãng sanhõõ. Đến ngày ấy, bà
thiếp đang mạnh mà chết ngồi.
15.- Đời Tống, có bà
Trương thị Nữ ở quận Phần Dương, bệnh đui cặp mắt. gặp người ta khuyên niệm
Phật bà liền nghe theo. Ba năm sau mắt bà sáng lại như cũ. Sau thấy Phật và Bồ
Tát đem phướng và Bảo Cái đến rước, liền ngồi mà mãn phần.
16.- Trào Thanh có bà
Hạo Thi ở huyện Ty Lăng, là vợ của ông Phan hướng Cao, cũng là cư sĩ. Vợ chồng
đồng tu Tịnh độ, tụng kinh Kim Cang. Hôm mai tụng nhật khóa niệm Phật y phép..
.Khương Hy năm Canh Thân tháng 7 có bệnh, biết trước ngày 27 giờ Ngọ tạ thế. Bà
nói trước cho con cháu hay. Đến kỳ, con đến mời các đạo hữu đến niệm Phật tiếp
và ngồi niệm Phật đến mãn phần.
by 
