Những câu chuyện truyền khẩu từ đời này sang đời khác đã phủ lên các đạo sĩ Thất Sơn một màu sắc thần thoại.
Được mệnh danh là người có nhiều phép thuật và trị bệnh giỏi của Bửu Sơn Kỳ
Hương là ông Phạm Thái Chung mà người đời thường gọi là ông Đạo Lập (do
ông lập nên chùa Bồng Lai ở Bà Bài, xã Nhơn Hưng, huyện Tịnh Biên).
Sang sông rộng bằng chiếc nón làm thuyền
Nhờ tự thân tu luyện nên dân gian truyền tụng ông Đạo Lập có nhiều
phép lạ. Những lúc ngao du bốn biển, muốn sang sông rộng, biển sâu ông
chỉ cần dùng chiếc nón lá rộng vành đang đội trên đầu thẩy xuống nước
làm thuyền. Ông còn đoán biết trước chuyện chẳng lành xảy đến mà tránh,
thậm chí đi mây về gió để kịp thời cứu khổ cứu nạn cho người khác.
Tương truyền buổi đầu thời Pháp thuộc, không biết ông Đạo Lập góp
tay cho nghĩa quân thế nào mà thực dân Pháp cứ lùng bắt. Một lần ông
đến Hà Tiên thăm nhà người quen, đúng khi bọn thực dân dò ra tung tích
nên đến vây bắt. Chợt nghe có tiếng động, ông liền đứng lên cắp nón,
cầm gậy xô cửa tầu khậu (nhà ngoài, nơi làm kho chứa hàng hóa) rồi bước
vào trong, bảo chủ nhân khóa chặt cửa lại.
Lên nhà trên, chủ nhà thấy toán người Pháp đang lục soát, truy tìm
ông Đạo Lập. Sau khi sục sạo khắp nơi, họ bắt chủ nhà mở cửa tầu khậu.
Lúc ấy tâm trạng chủ nhà như chết đứng, cứ ngỡ mở cửa ra bọn Pháp tóm
ông Đạo Lập là cái chắc. Ai dè, cửa mở, chẳng thấy gì trong đó, ông Đạo
Lập đã biến đi tự bao giờ!
Khu du lịch Mũi Nai (Kiên Giang) là nơi tương
truyền ông Đạo Lập đón thuyền trở về với câu chuyện biết tàng hình của
ông Đạo Lập.
Dân gian truyền khẩu khi đảng Cần Vương còn hoạt động, ở vùng Châu
Đốc có một người tên Thái được đảng tín nhiệm. Ông Thái được giao giữ
tờ mật chiếu, nếu để bại lộ thì rất nguy. Ông Thái bèn giấu tại miễu
thờ Thần Nông hoang vắng. Ít lâu sau ông đến kiểm tra thì phát hiện tờ
mật chiếu mất. Một điều lạ là khi giấu ông Thái rất thận trọng, nhét
mật chiếu vào trong tờ giấy đề chữ “Thần” lớn, đặt ngay bàn chánh trong
miếu. Vì là chỗ tôn nghiêm nên tờ giấy này xưa nay không ai dám động
đến. Mất mật chiếu, ông Thái hết sức lo sợ cơ mưu bị bại lộ.
Tình cờ, một hôm ông Đạo Lập gặp ông Thái, trong câu chuyện ông Đạo
Lập tiết lộ đã hóa rắn theo dõi và đốt tờ mật chiếu để bảo vệ mưu đồ
đại nghĩa. Từ đó người đời đồn đại và tin là ông Đạo Lập biết tàng
hình.
Dự báo thiên cơ
Theo lời của nữ sĩ Mộng Tuyết Thất Tiểu Muội ở Hà Tiên, bà từng nghe
kể lại ngày xưa ông cố của bà vốn là nhà hàng hải, thường chở hàng hóa
sang Xiêm (Thái Lan) buôn bán. Hồi ấy, ông cố vừa đóng xong chiếc
thuyền buôn đặt tên là Minh Thuận và định cho xuất cảng với hàng hóa là
hồ tiêu, hải sâm, đồi mồi… thì đúng lúc ông Đạo Lập ghé nhà chơi. Sau
lễ cúng kiếng, ông cố của bà hỏi xin ông Đạo Lập một phép bình an, may
mắn cho chuyến khai trương đặc biệt này. Ông Đạo Lập đưa cho ông cố bà
ba lá bùa và nói chuyến đi rồi cũng may mắn, phát tài. Duy chỉ có vướng
chút lo sợ nhưng cuối cùng sẽ bình an vô sự. Với ba chiếc bùa, khi ra
khỏi cửa Hà Tiên thì đốt đi một lá. Lá thứ nhì chờ lúc có một con cá to
định làm hại thì đốt. Còn lá thứ ba để dành đốt khi vào cửa sông Bắc
Nam.
Thuyền dong buồm với 10 người, chiếc bùa thứ nhất được đốt vừa lúc
ra khỏi Hà Tiên. Thuyền ra giữa biển, thình lình ở trước mũi thuyền
sóng bắn lên cao. Một con cá to nhảy bổng lên khỏi mặt nước, bằng một
tầm người đứng. Vị thuyền trưởng nhớ lời dặn của ông Đạo Lập đem đốt lá
bùa thứ hai. Thuyền lập tức bình yên, tiếp tục vượt biển.
Lênh đênh trên đại dương, một buổi chiều nọ, trước mũi thuyền bỗng
vụt hiện lên vật gì to như hòn đảo. Cả thuyền ai nấy đều kinh ngạc,
tưởng chừng tàu bị lạc vào đảo hoang. Nhưng nhìn kỹ thì thấy nó cử động
và khi đến gần mới nhận ra một con kình ngư khổng lồ, đang đùng đùng
lướt sóng chặn đầu thuyền. Biết rõ đó là con vật ăn thịt người, trên
tàu ai nấy kinh hoảng. Vị thuyền trưởng bấy giờ mới sực nhớ lá bùa thứ
nhì đã đốt, chắc chắn nó phải được đốt vào lúc này mới đúng. Cùng
đường, thuyền trưởng đành đem đốt lá bùa thứ ba nhưng hoàn toàn vô
hiệu.
Cửa sông Hà Tiên, nơi được truyền tụng ngày xưa ông Đạo Lập tiễn thuyền Minh Thuận đi buôn chuyến đầu.
Kình ngư lướt tới càng nhanh, cái vẫy đuôi nhẹ của nó cũng đủ làm
thuyền lật úp. Lúc ấy mọi người đều trông rõ từng khía cạnh của cánh vi
cá khổng lồ. Thuyền trưởng ra lệnh cho thuyền đảo chệch một bên để
tránh vật dữ. Tuy nhiên, sóng bủa trùng trùng tràn ngập cả sàn thuyền.
Cánh vi cá và cánh buồm thuyền đã cao ngang nhau và chỉ cách chưa đầy
chục thước. Nháy chớp, lưng cá đã cọ vào sườn thuyền khiến thuyền chao
nghiêng dữ dội. Phút nguy ngập ập đến nhưng không hiểu sao con kình ngư
bỗng dừng lại. Đợi khi thuyền vừa vượt khỏi, nó mới quẫy đuôi một cái
khiến thuyền phải quay tròn mấy vòng. Mọi vật trên thuyền đều bị xô đổ
nhưng từ từ yên trở lại.
Từ hôm ấy cho đến khi trở về, thuyền được bình yên, không còn gặp trở
ngại. Khi về tới Mũi Nai (Kiên Giang), vị thuyền trưởng vừa lên bờ đã
thấy ông Đạo Lập đứng sẵn ở dưới đám dừa bên mé biển, cười nói: “Đoán
biết bữa nay cậu về nên ghé lại đón mừng. Chà! Chiều hôm ở ngoài Thổ
Châu, cậu đã sợ xanh mặt, khi đó tôi ngồi trên chóp cột buồm chớ đâu.
Nếu tôi không giữ cho thuyền vững lại và đuổi quái ngư đi, nó sẽ cắm
đến và đội lật thuyền, các người đều đã vào bụng nó rồi. Các người
chẳng thấy từ xa nó hướng thẳng về mũi thuyền đó sao!”.
Thuyền trưởng bỗng thất sắc, nhớ lại từng phút lâm nguy ngoài biển.
Ông Đạo Lập còn nói: “Chỉ tội nghiệp cho con cá bé, bỗng dưng chết oan
ức vì lá bùa thứ hai, đáng lẽ phải để mà diệt con quái ngư ấy”. Nghe
ông Đạo Lập nói, ai nấy đều kinh hồn.
Cho đến nay, dân vùng Thất Sơn và vùng ven biên giới dọc theo tuyến
quốc lộ N1, nối từ Bảy Núi về miệt Kiên Lương, Hà Tiên vẫn còn kể khá
nhiều chuyện về ông như ông Đạo Lập làm phép, ông Đạo Lập ném dao…
VĨNH SƠN